Refferendwm annibyniaeth yr Alban, 2014: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Ar 18 Medi 2014 cynhaliodd [[Llywodraeth yr Alban]] '''refferendwm ar annibyniaeth i'r Alban'''. Roedd y [[refferendwm]] yn gofyn i etholwyr [[yr Alban]]: "A ddylai'r Alban fod yn [[annibyniaeth|wlad annibynnol]]?"<ref>{{dyf gwe |url=http://www.golwg360.com/newyddion/gwleidyddiaeth/98806-newid-cwestiwn-refferendwm-annibyniaeth-yr-alban |teitl=Newid cwestiwn refferendwm annibyniaeth yr Alban |cyhoeddwr=[[Golwg360]] |dyddiad=30 Ionawr 2013 |dyddiadcyrchiad=26 Tachwedd 2013 }}</ref> ({{iaith-en|Should Scotland be an independent country?}}).<ref>{{dyf gwe |iaith= |url=http://www.bbc.co.uk/news/uk-scotland-13326310 |teitl=''Q&A: Scottish independence referendum'' |cyhoeddwr=[[BBC]] |dyddiad=15 Tachwedd 2013 |dyddiadcyrchiad=26 Tachwedd 2013 }}</ref> Roedd hyn yn dilyn cytundeb rhwng Llywodraeth yr Alban a [[Llywodraeth y Deyrnas Unedig]],<ref name="number10.gov.uk">{{cite web|url=http://webarchive.nationalarchives.gov.uk/20130109092234/http://www.number10.gov.uk/wp-content/uploads/2012/10/Agreement-final-for-signing.pdf|format=PDF|title=''Agreement between the United Kingdom Government and the Scottish Government on a referendum on independence for Scotland''|date=15 Hydref 2012|accessdate=Mai 2013}}</ref> yn dilyn papur a gyhoeddwyd ar 21 Mawrth 2013 a oedd yn gosod y seiliau.<ref>{{cite web|url=http://www.scotland.gov.uk/News/Releases/2012/05/referendum-consultation11052012 |title=''Response to referendum consultation'' |publisher=Scotland.gov.uk |date= |accessdate=11 Hydref 2012}}</ref> ac a gymeradwywyd gan [[Senedd yr Alban]] ar 14 Tachwedd 2013 ac yn Llundain ar 17 Rhagfyr 2013.<ref>{{cite web|url=http://www.scottish.parliament.uk/parliamentarybusiness/Bills/61076.aspx |title=''Scottish Independence Referendum Bill'' |publisher=Scottish.parliament.uk |date= |accessdate=2014-01-31}}</ref> Roedd angen mwyafrif (h.y. dros 50%) o'r pleidleisiau i annibyniaeth gael ei wireddu.<ref name = "outcome">{{cite web |url=https://www.gov.uk/government/topical-events/scottish-independence-referendum/about |title=''Scottish independence referendum'' |work=www.gov.uk |publisher=UK Government |date= |accessdate=29 Mai 2014}}</ref><ref name = "agreement">{{cite news |url=http://www.bbc.co.uk/news/uk-scotland-scotland-politics-27906062 |title=''Scottish independence: Post-referendum agreement reached'' |work=BBC News |publisher=BBC |date=18 Mehefin 2014 |accessdate=18 Mehefin 2014}}</ref> Canlyniad y referendwm oedd na ddylai'r Alban fod yn annibynol gyda 1,617,989 (44.7%) o blaid a 2,001,926 (55.3%) yn erbyn.▼

Hyd at 12 diwrnod cyn y refferendwm, roedd y poliau'n nodi fod y garfan dros annibyniaeth tua chwe phwynt ar ôl y Na, ond ar y 6ed o Fedi cyhoeddwyd pôl piniwn y ''Times'' a oedd yn dangos fod 51% o'r etholwyr yn bwriadu pleidleisio dros annibyniaeth.<ref>[http://yougov.co.uk/news/2014/09/06/latest-scottish-referendum-poll-yes-lead/ Gwefan YouGov;] adalwyd 7 Medi 2014</ref> Mewn ymateb i hyn cyhoeddodd y Canghellor [[George Osborne]] y byddai'r Alban yn derbyn mwy o annibyniaeth a hawliau megis codi trethi, waeth beth fydd canlyniad i hyn. Yr un diwrnod, mynnodd Prif Weinidog Cymru [[Carwyn Jones]] y dylid rhoi'r un hawliau i Gymru.<ref>[http://www.bbc.co.uk/news/uk-scotland-29099431 Gwefan y BBC;] adalwyd 7 Medi 2014</ref> Ymateb arall i hyn oedd i nifer o wleidyddion Saesneg gan gynnwys [[David Cameron]], Prif Weinidog y Deyrnas Unedig, ymweld â'r Alban er mwyn ceisio dylanwadu ar y bleidlais.▼