Hemisffer y Gogledd: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
B Symudodd Anatiomaros y dudalen Hemisffer y gogledd i Hemisffer y Gogledd: safoni
manion, categoriau
Llinell 3:
[[File:Northern Hemisphere Azimuthal projections.svg|thumb|right|Llun o Hemissfer y Gogledd a gymerwyd uwch ben [[Pegwn y Gogledd]]]]
 
'''Hemisffer y Gogledd''' yw'r hanner hwnnw o'r [[planedY Ddaear|blaned]] sydd i'r gogledd o'r [[cyhydedd]]. Ei ystyrYstyr llythrenol y gair 'hemisffer' ydyw "hanner sffêr"; gall hefyd olygu'r hanner hwnnw o'r [[sffêr wybrennol]] sydd i'r gogledd o'r cyhydedd wybrennol.
Oherwydd [[gogwydd echelinol]] y Ddaear, mae'r gaeaf yn Hemisffer y Gogledd yn para o [[Alban Arthan|heuldro'r gaeaf]] (neu Alban Arthan; 21 Rhagfyr fel arfer) hyd at [[Alban Eilir|Gyhydnos Mawrth]] (neu Alban Eilir; 23 Mawrth). Yr Arctic yw'r ardal hwnnw sydd i'r gogledd o Gylch yr Artic. Elfen nodweddiadol o'i [[hinsawdd]] yw gaeafau oerion a hafau claear. Ceir dyodiad hefyd ar ffurf [[eira]]. Nodwedd arall o Hemisffer y Gogledd yw nad yw'r haul yn machlud ar adegau yn y gaeaf nac yn codi'n yr haf. Mae nifer y dyddiau yma'n ddibynol ar eich lleoliad: maent yn para am ychydig ddyddiau ar [[Cylch yr Arctig|Gylch yr ArticArctig]], ond am fisoedd cyfan ym [[Pegwn y Gogledd|Mhegwn y Gogledd]].
 
Rhwng Cylch yr ArticArctig a [[Trofan Cancr|Throfan Cancr]], gorwedd Cylchfa Tymherus y Gogledd (''Northern Temperate Zone''). Mae'r gwahaniaeth yma rhwng gaeaf a haf, yn gyffredinol, yn fychan, a cheir tywydd mwyn, yn hytrach nag eithafiol. Fodd bynnag, gall hinsawdd dymherus olygu tywydd na ellir ei ddarogan. Mae'r rhanbarthau trofannol (rhwng Trofanau Cancr a'r Cyhydedd) fel arfer yn boeth drwy gydol y flwyddyn, gyda llawer o law ym misoedd yr haf a thymor sych yn y gaeaf.
 
==Geirdarddiad==
Ymddengys y gair "''hemysperie''" am y tro cyntaf ar ddiwedd y 14eg ganrif; [[Lladin]] yw ei darddiad: ''hemisphaerium'' sydd yn ei dro'n tarddu o'r gair [[IaithGroeg Roeg(iaith)|groegGroeg]] ''hemisphairion'': "''hemi''"- "hanner" a "''sphaira''" neu "''sffere''". "Llaw chwith" (go + cledd) oeddyw ystyr llythrennol y gair "gogledd", gan y byddai'r gogledd ar y chwith i'r person sy'n wynebu'r dwyrain, a chofnodwyd y gair am y tro cyntaf yn y 12fed ganrif yn Llyfr Llawysgrifau Consistori Llandaf.
 
==Yr effaith clocwedd==
Llinell 25:
{{cyfeiriadau}}
 
[[Categori:TirffurfiauHemisfferau'r Ddaear|Gogledd]]
 
[[Categori:Daearyddiaeth]]
[[en:Northern Hemisphere]]
[[Categori:Y Ddaear]]