Gwenwynwyn ab Owain: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Porius1 (sgwrs | cyfraniadau) |
cywyiriadau / rhyngwici |
||
Llinell 1:
Roedd '''Gwenwynwyn ab Owain Cyfeiliog''' (bu farw c.[[1216]]) yn dywysgog [[Powys Wenwynwyn]] o [[1195]] ymlaen. Oddi wrtho ef y cymerodd y deyrnas hon, a grewyd pan rannwyd [[Ternas Powys]] yn ddwy, ei henw.
Daeth Gwenwynwyn yn rheolwr Powys Wenwynwyn ar farwolaeth ei dad, [[Owain Cyfeiliog]]. Ym mlynyddoedd olaf y [[12fed ganrif]] ceisiodd Gwenwynwyn ei sefydlu ei hun fel arweinydd y tywysogion Cymreig, ond gorchfygwyd ef gan fyddin [[Normaniaid|Normanaidd]] ger [[Castell Paen]].
Yn fuan daeth Gwenwynwyn i wrthdrawiad a [[Llywelyn Fawr]] oedd wedi dod yn dywysog [[Teyrnas Gwynedd|Gwynedd]]. Bwriadodd Llywelyn ymosod ar Bowys Wenwynwyn yn [[1202]], ond gwnaed heddwch rhyngddynt gan yr eglwys. Ar y dechrau roedd y brenin [[John, brenin Lloegr|John o Loegr]] yn cefnogi Gwenwynwyn, ond yn ddiweddararch gwnaeth Llywelyn gytundeb a John a phriodi ei ferch [[Siwan]]. ▼
▲Yn fuan daeth Gwenwynwyn i wrthdrawiad a [[Llywelyn Fawr]] oedd wedi dod yn dywysog [[Teyrnas Gwynedd|Gwynedd]]. Bwriadodd Llywelyn ymosod ar Bowys Wenwynwyn yn [[1202]], ond gwnaed heddwch rhyngddynt gan yr eglwys. Ar y dechrau roedd y brenin [[John, brenin Lloegr|John]] yn cefnogi Gwenwynwyn, ond yn ddiweddararch gwnaeth Llywelyn gytundeb a John a phriodi ei ferch [[Siwan]].
Yn [[1208]] aeth pethau'n ddrwg rhwng Gwenwynwyn a John pan ymosododd Gwenwynwyn ar diroedd un o arglwyddi'r [[Y Mers|Mers]]. Galwyd Gwenwynwyn i'r [[Amwythig]] i weld y brenin, a phan gyrhaeddodd yno cymerwyd ef yn garcharor. Achubodd Llywelyn y cyfle i feddiannu llawer o'i diroedd.
Rhwng [[1212]] a 1216 oedd Gwenwynwyn mewn cynghrair a Llywelyn, ond y flwyddyn honno dychwelodd John rai o'i diroedd iddo a gwnaeth gynghrair a'r brenin yn erbyn Llywelyn. Ymateb Llywelyn oedd ymosod ar Bowys Wenwynwyn a gyrru Gwenwynwyn ar ffo. Symudodd ei lys o'r hen lys brenhinol ym [[Mathrafal]] i'r [[Trallwng]]. yn ddiweddarach ffoes i [[Lloegr|Loegr]], lle bu farw
Dilynwyd Gwenwynwyn gan ei fab [[
==Llyfryddiaeth==
Llinell 19 ⟶ 20:
|width="30%" align="center"|'''Olynydd :<br>'''[[Llywelyn Fawr]]
|}
[[Category:Teyrnas Powys]]
[[Categori:Teyrnoedd Powys]]
[[en:Gwenwynwyn ab Owain]]
| |||