Giuseppe Mazzini: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
cyfs
BDim crynodeb golygu
Llinell 1:
[[Delwedd:Giuseppemazzini.jpg|bawd|220px|Giuseppe Mazzini]]
[[Delwedd:Giuseppe_Mazzini_bust_in_Cremona.jpg|bawd|220px|Penddelw o Giuseppe Mazzini yn yng 'Ngerddi [[Pab Ioan Pawl II|Ioan Pawl II]]', yn [[Cremona]], [[Yryr Eidal]].]]
 
Arweinydd gwleidyddol a gwladgarwr Eidalaidd oedd '''Giuseppe Mazzini ''' ([[22 Mehefin]], [[1805]] - [[10 Mawrth]], [[1872]]). Bu ganddo ran bwysig yn y [[Risorgimento]] a arweiniodd at uno'r [[Yr Eidal|Eidal]].
[[Delwedd:Giuseppe_Mazzini_bust_in_Cremona.jpg|bawd|220px|Penddelw o Giuseppe Mazzini yn yng 'Ngerddi [[Pab Ioan Pawl II|Ioan Pawl II]]', yn [[Cremona]], [[Yr Eidal]].]]
 
Arweinydd gwleidyddol a gwladgarwr Eidalaidd oedd '''Giuseppe Mazzini ''' ([[22 Mehefin]], [[1805]] - [[10 Mawrth]], [[1872]]). Bu ganddo ran bwysig yn y [[Risorgimento]] a arweiniodd at uno'r [[Eidal]].
 
==Bywgraffiad==
Ganed Mazzini yn [[Genoa]], a oedd yr adeg honno yn rhan o [[Gweriniaeth Ligwria|Weriniaeth Ligwria]] a than reolaeth ymerodraeth [[Ffrainc]]. Roedd yn dad, Giacomo, yn Brifathro yn y Brifysgol. Aeth Giuseppe ei hun i'r brifysgol pan nad oedd ond 15 oed, a graddiodd yn y gyfraith yn [[182161826]].
 
Yn [[1830]], teithiodd i [[Twscani]], lle daeth yn aelod o fudiad y [[Carbonari]]. Carcharwyd ef yn [[Savona]] yr un flwyddyn. Wedi ei ryddhau, symudodd i ddinas [[Genefa]] yn [[y Swistir]], yna yn [[1831]] i [[Marseille]]. Yno, ffurfiodd gymdeithas newydd, ''[[Giovine Italia|La giovine Italia]]'' ("Yr Eidal Ieuanc"), oedd yn anelu at uno gwladwriaethau'r Eidal yn un wlad.
 
Yn [[1833]] cynlluniwyd gwrthryfel, ond darganfuwyd y cynllun gan lywodraeth Savoia. Dienyddiwyd 12 o bobl, a chondemniwyd Mazzini i farwolaeth yn ei absenoldeb. Symudodd i [[Paris|Baris]], yna i [[Llundain|Lundain]] yn [[1837]]. Gwnaed nifer o ymdrechion eraill i drefnu gwrthryfel. Ym [[1848]] aeth i [[Milan]], lle roedd y boblogaeth wedi gwrthryfela yn erbyn y garsiwn [[Awstria]]idd. Dechreuodd [[Rhyfel Annibyniaeth Cyntaf yr Eidal]], ond bu'n fethiant. Ymunodd Mazzini â byddin [[Giuseppe Garibaldi]], ac aeth i'r Swistir gyda Garibaldi. Ar [[9 Chwefror]] [[1849]], cyhoeddwyd [[Gweriniaeth Rhufain (19eg ganrif)|Gweriniaeth Rhufain]], a gorfodwyd [[Pab Pius IX]] i ffoi i[[Gaeta]]. Daeth Mazzini i [[Rhufain|Rufain]], lle daeth yn arweinydd y llywodraeth newydd, ond ychydig fisoedd yn ddiweddarach, wedi i fyddin Ffrainc gefnogi'r Pab, bu raid iddo ddychwelyd i'r Swistir.
 
Ceisiodd drefnu nifer o wrthryfeloedd yn y blynyddoedd nresafnesaf, ond heb lawer o lwyddiant. Bu farw yn [[Pisa]] yn [[1872]], a chladdwyd ef yn Genoa, gyda 100,000 o bobl yn yr angladd.
 
==Llyfryddiaeth==
* [[D. J. Williams]], ''Mazzini'' (1954). Astudiaeth o safbwynt cenedlaetholdeb Cymreig.
 
==Cyfeiriadau==
{{cyfeiriadau}}
 
{{DEFAULTSORT:Mazzini, Giuseppe}}
[[Categori:Genedigaethau 1805]]
[[Categori:Marwolaethau 1872]]
[[Categori:Gwleidyddion Eidalaidd]]
[[Categori:Gwrthryfelwyr]]
[[Categori:Hanes yr Eidal]]
[[Categori:Marwolaethau 1872]]
[[Categori:Pobl o Liguria]]