Iwstinian I: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Legobot (sgwrs | cyfraniadau) B Bot: Migrating 71 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q41866 (translate me) |
Awdurdod |
||
Llinell 3:
[[Yr Ymerodraeth Fysantaidd|Ymerawdwr Bysantaidd]] rhwng [[527]] a [[565]] oedd '''Justinianus I''', hefyd '''Justinian I''' neu '''Justinianus Fawr''' ([[Lladin]]: '''Flavius Petrus Sabbatius Justinianus''', [[Groeg (iaith)|Groeg]]: '''Φλάβιος Πέτρος Σαββάτιος Ιουστινιανός''' ([[482]]/[[483]] – [[13 Tachwedd|13]] neu [[14 Tachwedd]] [[565]]).
Ganed Justinianus yn [[Illyria]]; mae'n ymddangos mai Lladin oedd ei iaith gyntaf yn hytrach na Groeg. Aeth ei ewythr [[Justinus I|Justinus]] i [[Caergystennin|Gaergystennin]] a phan daeth yn ddylanwadol yn y gard ymerodrol, galwodd Justinianus yno ato a'i fabwysiadu. Daeth Justinus ym ymerawdwr, a chredir i Justinianus fod a rhan bwysig yn rheoli'r ymerodraeth yn ystod ei deyrnasiad ef. Ar farwolaeth Justinus, daeth Justinianus yn ymerawdwr ar [[9 Awst]] [[527]].
Cafodd Justinianus ddylwanwad mawr ar yr ymerodraeth. Dechreuodd ymgyrch i ad-ennill y tiriogaethau a gollwyd gan yr ymerodraeth Rufeinig yn y gorllewin, y ''renovatio imperii'' neu "adfer yr ymerodraeth". Dan gadfridogion fel [[Belisarius]] a [[Narses]], enillwyd tiriogaethau eang yn ôl yn y gorllewin, er na allodd yr ymerodraeth ddal ei gafael arnynt yn y pen draw.
Bu Justinianus hefyd yn gyfrifol am ail-ysgrifennu [[Cyfraith Rhufain]], y ''[[Corpus Juris Civilis]]'' sy'n parhau i fod yn sylfaen y gyfraith sifil mewn llawer o wledydd. Bu adfywiad diwylliannol yn ystod ei deyrnasiad hefyd, gan gynnwys adeiladu eglwys enwog [[Hagia Sophia]] yng [[Caergystennin|Nghaergystennin]].
Llinell 18:
[[Categori:Genedigaethau'r 480au]]
[[Categori:Marwolaethau 565]]
{{Authority control}}
| |||