Tudalen newydd: Llenor a gweinidog o ardal Penllyn, Gwynedd, oedd '''Robert Thomas''', enw barddol '''Ap Vychan''' neu '''Ap Fychan''' (11 Awst, 1809 - 1880). Roedd yn perthyn i ...
Cafodd ei addysg i gyd gan ei dad, Dafydd Thomas, a ddysgodd iddo ddarllen a sgwennu [[Cymraeg]] ac elfennau rhyfyddiaethrhifyddiaeth. Ar ôl gweithio fel gwas yma ac acw, aeth i fod yn brentis yng [[Conwy (tref)|Nghonwy]] a phriododd ferch ei feist, William Jones. Dechreuodd bregethu. Daeth Ap Vychan yn gyfaill i'r [[Methodistiaeth|Methodus]] mawr [[J. R. Jones, Ramoth]]. Bu'n weinidog yn [[Dinas Mawddwy|Ninas Mawddwy]] a phlwyf [[Rhiwabon]], ymysg lleoedd eraill a chafodd waith fel golygydd ''Y Dysgedydd'', cylchgrawn yr [[Annibynwyr]]. Yn [[1873]] fe'i apwyntiwyd yn athro [[diwinyddiaeth]] yng [[Coleg y Bala|Ngholeg y Bala]] a daeth i adnabod [[Michael D. Jones]]. Bu farw yn 1880.
Gwnaeth Ap Vychan dipyn o enw iddo'i hun fel bardd, gan ennill dwy [[cadair|gadair]] am ei [[awdl]]au yn [[Eisteddfod]]au'r [[Y Rhyl|Rhyl]] a [[CaerlleonCaerleon|ChaerlleonChaerleon]], ond nid oes llawer o werth i'w farddoniaeth. Fe'i cofir yn bennaf fel awdur [[rhyddiaith]] mewn arddull syml, diddorol, a byw ar y pynciau agosaf at ei galon, sef cymdeithas, traddodiadau a chymeriadau Penllyn a Gwynedd. Mae ei [[hunangofiant]] yn ddogfen gymdeithasol bywsigbwysig ar fywyd gwerin cefn gwlad gogledd Cymru yn hanner cyntaf y [[19eg ganrif]].
