Wicipedia

Y Blaid Lafur (DU): Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Pori'r hanes yn rhyngweithiol
← Cymharer â'r fersiwn gyntCymharer â'r fersiwn dilynol →
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
GweledolCystrawen wici
angen diweddaru - yn dilyn is-etholiad Mon
diweddaru a hanes
Llinell 1:
{{angen diweddaru}}
{{Gwybodlen Plaid Wleidyddol Brydeinig |
enw = Y Blaid Lafur |
Llinell 15 ⟶ 14:
gwefan = [http://www.labour.org.uk/ www.labour.org.uk]
}}
[[Plaid wleidyddol]] Brydeinig, [[canol-chwith|ganol-chwith]] yn draddodiadol, yw'r '''Blaid Lafur'''. Cafodd y blaid eia sefydlusefydlwyd ar 27 Chwefror [[1900]]. a gellirGellir ei hystyried yn brif gynrychiolydd y canol-chwith gwleidyddol ym Mhrydain ers y 1920au, ondpan maeesblygodd wedio'r symudundebau llafur a phleidiau [[sosialaeth|sosialaidd]] y [[19eg ganrif]]. Symudodd tua'r canol o dan bolisi "Y Drydedd Ffordd" dan arweinyddiaeth [[Tony Blair]] a'i olynydd [[Gordon Brown]]:ac o ganlyniad cyfeirir ati yn amly heddiw2000au fel "Llafur Newydd". iMae'r wahaniaethuBlaid rhyngddiLasfur ayng "HenNghymru (gweler isod) yn rhan o Blaid Lafur" y DU; yr un sefyllfa a'r [[Alban]].
 
== Hanes ==
Fe'i sefydlwyd yn 1900, gan oddiweddu'r [[Plaid Ryddfrydol|Blaid Ryddfrydol]] yr ddechrau'r 1920au a ffurfiodd lywodraeth (leiafrifol) dan arweinyddiaeth [[Ramsay MacDonald]] yn 1924 ac eto yn 1929–31. Ffurfiodd rhan o glymblaid yng nghyfnod yr [[Ail Ryfel Byd]] rhwng 1940 a 1945 ac ar ddiwedd y Rhyfel, ffurfiodd Lywodraeth leiafrifol eto - y tro hwn o dan arweinyddiaeth [[Clement Attlee]] - a daliodd ei gafael fel y prif blaid rhwng 1964 a 1970 gyda [[Harold Wilson]] wrth y llyw, ac yna'i olynnydd [[James Callaghan]].
 
== Polisïau ==
 
== Y Blaid Lafur yng Nghymru ==
Llinell 26 ⟶ 24:
 
Mae gan y blaid 30 (allan o 60) [[Aelod Cynulliad]] yng [[Cynulliad Cenedlaethol Cymru|Nghynulliad Cenedlaethol Cymru]] ers [[Etholiad Cynulliad Cenedlaethol Cymru, 2011|etholiad Mai 2011]], pan ddewisodd y blaid i lywodraethu'n annibynol yn hytrach na ffurfio clymblaid eto.<ref>[http://www.cynulliadcymru.org/memhome/mem-party-group-seating/mem-party-groups.htm Gwefan y Cynulliad]</ref>
{{clirio}}
 
==Perfformiad mewn etholiadau==
[[File:Popular vote.jpg|thumb|chwith|500px|Graff yn dangos canrannau'r bleidlais i'r prif bleidiau drwy Brydain, 1832–2005.]]
{{clirio}}
{| class="sortable wikitable"
|-
| align=center|'''Etholiad'''
| '''Nifer y pleidleisiau i Lafur'''
| '''Canran y pleidlais'''
| '''Seddi'''
| align=center|'''Enillydd'''
|-
| align=center|[[Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, 1900|1900]]
| align=center|62,698
| align=center|1.8%
| align=center|{{Infobox political party/seats|2|670|hex=#DC241f}}
| align=left|Ceidwadwyr
|-
| align=center|[[Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, 1906|1906]]
| align=center|321,663
| align=center|5.7%
| align=center|{{Infobox political party/seats|29|670|hex=#DC241f}}
| align=left|Rhyddfrydwyr
|-
| align=center|[[Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, Ionawr 1910|1910 (Ion.)]]
| align=center|505,657
| align=center|7.6%
| align=center|{{Infobox political party/seats|40|670|hex=#DC241f}}
| align=left|Senedd grog (llyw. leiafrifol Ryddfrydol)
|-
| align=center|[[Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, Rhagfyr 1910|1910 (Rhag.)]]
| align=center|371,802
| align=center|7.1%
| align=center|{{Infobox political party/seats|42|670|hex=#DC241f}}
| align=left|Senedd grog (llyw. leiafrifol Ryddfrydol)
|-
| align=center|[[Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, 1918|1918]]<sup>†</sup>
| align=center|2,245,777
| align=center|21.5%
| align=center|{{Infobox political party/seats|57|707|hex=#DC241f}}
| align=left|Clymblaid
|-
| align=center|[[Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, 1922|1922]]
| align=center|4,076,665
| align=center|29.7%
| align=center|{{Infobox political party/seats|142|615|hex=#DC241f}}
| align=left|Ceidwadwyr
|-
| align=center|[[Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, 1923|1923]]
| align=center|4,267,831
| align=center|30.7%
| align=center|{{Infobox political party/seats|191|625|hex=#DC241f}}
| align=left|Senedd grog ('''Llyw. leiafrifol Ryddfrydol''')
|-
| align=center|[[Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, 1924|1924]]
| align=center|5,281,626
| align=center|33.3%
| align=center|{{Infobox political party/seats|151|615|hex=#DC241f}}
| align=left|Ceidwadwyr
|-
| align=center|[[Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, 1929|1929]]<sup>‡</sup>
| align=center|8,048,968
| align=center|37.1%
| align=center|{{Infobox political party/seats|287|615|hex=#DC241f}}
| align=left|Senedd grog ('''Llyw. leiafrifol Ryddfrydol''')
|-
| align=center|[[Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, 1931|1931]]
| align=center|6,339,306
| align=center|30.8%
| align=center|{{Infobox political party/seats|52|615|hex=#DC241f}}
| align=left|Llywodraeth Cenedlaethol
|-
| align=center|[[Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, 1935|1935]]
| align=center|7,984,988
| align=center|38.0%
| align=center|{{Infobox political party/seats|154|615|hex=#DC241f}}
| align=left|Llywodraeth Cenedlaethol
|-
| align=center|[[Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, 1945|1945]]
| align=center|11,967,746
| align=center|49.7%
| align=center|{{Infobox political party/seats|393|640|hex=#DC241f}}
| align=left|'''Llafur'''
|-
| align=center|[[Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, 1950|1950]]
| align=center|13,266,176
| align=center|46.1%
| align=center|{{Infobox political party/seats|315|625|hex=#DC241f}}
| align=left|'''Llafur'''
|-
| align=center|[[Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, 1951|1951]]
| align=center|13,948,883
| align=center|48.8%
| align=center|{{Infobox political party/seats|295|625|hex=#DC241f}}
| align=left|Ceidwadwyr
|-
| align=center|[[Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, 1955|1955]]
| align=center|12,405,254
| align=center|46.4%
| align=center|{{Infobox political party/seats|277|630|hex=#DC241f}}
| align=left|Ceidwadwyr
|-
| align=center|[[Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, 1959|1959]]
| align=center|12,216,172
| align=center|43.8%
| align=center|{{Infobox political party/seats|258|630|hex=#DC241f}}
| align=left|Ceidwadwyr
|-
| align=center|[[Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, 1964|1964]]
| align=center|12,205,808
| align=center|44.1%
| align=center|{{Infobox political party/seats|317|630|hex=#DC241f}}
| align=left|'''Llafur'''
|-
| align=center|[[Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, 1966|1966]]
| align=center|13,096,629
| align=center|48.0%
| align=center|{{Infobox political party/seats|364|630|hex=#DC241f}}
| align=left|'''Llafur'''
|-
| align=center|[[Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, 1970|1970]]
| align=center|12,208,758
| align=center|43.1%
| align=center|{{Infobox political party/seats|288|630|hex=#DC241f}}
| align=left|Ceidwadwyr
|-
| align=center|[[Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, Chwefror 1974|1974 (Chwefr.)]]
| align=center|11,645,616
| align=center|37.2%
| align=center|{{Infobox political party/seats|301|635|hex=#DC241f}}
| align=left|Senedd grog ('''Llyw. leiafrifol Ryddfrydol''')
|-
| align=center|[[Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, Hydref 1974|1974 (Hyd.)]]
| align=center|11,457,079
| align=center|39.2%
| align=center|{{Infobox political party/seats|319|635|hex=#DC241f}}
| align=left|'''Llafur'''
|-
| align=center|[[Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, 1979|1979]]
| align=center|11,532,218
| align=center|36.9%
| align=center|{{Infobox political party/seats|269|635|hex=#DC241f}}
| align=left|Ceidwadwyr
|-
| align=center|[[Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, 1983|1983]]
| align=center|8,456,934
| align=center|27.6%
| align=center|{{Infobox political party/seats|209|650|hex=#DC241f}}
| align=left|Ceidwadwyr
|-
| align=center|[[Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, 1987|1987]]
| align=center|10,029,807
| align=center|30.8%
| align=center|{{Infobox political party/seats|229|650|hex=#DC241f}}
| align=left|Ceidwadwyr
|-
| align=center|[[Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, 1992|1992]]
| align=center|11,560,484
| align=center|34.4%
| align=center|{{Infobox political party/seats|271|651|hex=#DC241f}}
| align=left|Ceidwadwyr
|-
| align=center|[[Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, 1997|1997]]
| align=center|13,518,167
| align=center|43.2%
| align=center|{{Infobox political party/seats|419|659|hex=#DC241f}}
| align=left|'''Llafur'''
|-
| align=center|[[Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, 2001|2001]]
| align=center|10,724,953
| align=center|40.7%
| align=center|{{Infobox political party/seats|413|659|hex=#DC241f}}
| align=left|'''Llafur'''
|-
| align=center|[[Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, 2005|2005]]
| align=center|9,562,122
| align=center|35.3%
| align=center|{{Infobox political party/seats|356|646|hex=#DC241f}}
| align=left|'''Llafur'''
|-
| align=center|[[Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, 2010|2010]]
| align=center|8,601,441
| align=center|29.1%
| align=center|{{Infobox political party/seats|258|650|hex=#DC241f}}
| align=left| Senedd grog (Clymblaid Ceid./Rhyddfr.)
|}
<sup>†</sup>Yr etholiad cyntaf o dan Ddeddf y Bobl 1918 pan roddwyd yr hawl i'r rhan fwyaf o ddynion dros 20 oed a merched dros 30 oed i bleidleisio.
 
<sup>‡</sup>Yr etholiad cyntaf i ferched dros 21 gael pleidlais.
 
== Cyfeiriadau ==
Wedi dod o "https://cy.wikipedia.org/wiki/Y_Blaid_Lafur_(DU)"