Cantref Mawr: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
BDim crynodeb golygu |
chwaneg |
||
Llinell 1:
:''Am y Cantref Mawr ym [[Brycheiniog|Mrycheiniog]], gweler [[Cantref Tewdos]]''.
[[Image:Deheubarth1.PNG|thumb|200px|
Roedd y '''Cantref Mawr''' yn [[cantref|gantref]] yn ne-orllewin [[Cymru]]. Yr oedd o bwysigrwydd strategol mawr yn y [[Canol Oesoedd]] oherwydd mai yma yr oedd prif ganolfan tywysogion [[Deheubarth]], sef [[Castell Dinefwr|Dinefwr]]. Ei ganolfan grefyddol oedd [[Abaty Talyllychau]].
Roedd pob cantref wedi ei rannu i unedau llai, y [[cwmwd]]. Fel rheol byddai dau neu dri cwmwd mewn cantref, ond roedd y Cantref Mawr yn cynnwys saith cwmwd ac yn un o'r cantrefi mwyaf yng Nghymru. Roedd yn ardal fynyddig rhwng [[Afon Tywi]], [[Afon Teifi]] ac [[Afon Gwili]]. Yn y cyfnod hwn roedd coedydd yn gwneud ymosod ar y cantref yma yn anodd, ac felly byddai'n noddfa i dywysogion Deheubarth pan ymosodid arnynt.
Gyda'r [[Cantref Bychan]] ffurfiai'r Cantref Mawr arglwyddiaeth [[Ystrad Tywi]]. Collwyd meddiant ar y Cantref Mawr gan dywysogion Deheubarth yn [[1277]] a daeth yn rhan o'r [[Sir Gaerfyrddin]] newydd.
==Llyfryddiaeth==▼
==Cymydau'r Cantref Mawr==
Lloyd, J.E. (1911) ''The history of Wales from the earliest times to the Edwardian conquest'' (Longman, Green & Co.)▼
*[[Caeo]]
*[[Catheiniog]]
*[[Gwdigada]]
*[[Mabelfyw]]
*[[Mabudrud]]
*[[Maenordeilo]]
*[[Malláen]]
▲==Llyfryddiaeth==
▲*Lloyd, J.E. (1911) ''The history of Wales from the earliest times to the Edwardian conquest'' (Longman, Green & Co.)
[[Category:Cantrefi Cymru]]
| |||