Crwst: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
EmausBot (sgwrs | cyfraniadau)
B Bot: Migrating 1 interwiki links, now provided by Wikidata on d:Q477248
ehangu
Llinell 1:
:''{{cys-gwa|Efallai eich bod yn chwilio am [[Eglwys Sant Crwst]].''}}
[[Delwedd:Palmeras de hojaldre 1.jpg|bawd|[[Palmier]]s, bisgedi siwgr a wneir o [[crwst pwff|grwst pwff]].]]
[[Melysfwyd]]Bwyd [[pobi|pob]] a wneir o [[toes|does]] yw '''crwst'''. Gwneir y toes o [[blawd|flawd]], [[halen]], [[siwgr]], cymhareb uchel o [[braster|fraster]], ac ychydig o hylif.<ref>{{dyf gwe |iaith=en |url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/446138/pastry |teitl=pastry (food) |gwaith=[[Encyclopædia Britannica]] |dyddiadcyrchiad=28 Tachwedd 2013 }}</ref>
 
[[Melysfwyd]]ydd yw'r mwyafrif o grystiau, ond ceir rhai crystiau sawrus megis ''[[voul-au-vent]]s'', ''[[bouchée]]s'', a [[rhôl selsig|rholiau selsig]]. Bwyteir crystiau melys am bwdin ac hefyd am damaid gyda [[coffi|choffi]] yng nghanol y bore neu am [[te'r prynhawn|de'r prynhawn]].<ref name=Davidson/>
 
== Geirdarddiad ==
Daw'r gair Cymraeg "crwst" o'r gair [[Saesneg Canol]] ''crouste''.<ref>{{dyf GPC |gair=crwst |dyddiadcyrchiad=27 Rhagfyr 2014 }}</ref>
 
== Mathau o grwst ==
Llinell 8 ⟶ 13:
* [[Crwst haenog]]
* [[Crwst pwff]]
 
== Ar draws y byd ==
=== Gorllewin Ewrop ===
Yng [[Gwledydd Prydain|Ngwledydd Prydain]] mae crystiau yn cynnwys [[bynen|byns]] a lefeinir gyda [[burum]]. Ar y cyfandir, ceir [[strwdel]]au, crystiau [[cneuen|cnau]], [[meráng]]s, a [[crwst Danaidd|chrystiau Danaidd]].<ref name=Davidson/>
 
Datblygodd traddodiad cywrain a soffistigedig o wneud crystiau yn [[Ffrainc]], [[y Swistir]] ac [[Awstria]], gyda phwyslais ar gynhwysion o'r ansawdd gorau a gwaith llaw gofalus a glân, a dilynir y broses hon ar draws y byd heddiw. Yn ôl y traddodiad hwn, mae toes neu deisen yn ffurfio sail i'r crwst, a rhoddir blasau ac ansoddau gwrthgyferbyniol gan lenwi gyda [[jam]], [[hufen]], ''[[crème pâtissière]]'', neu [[cwstard|gwstard]], ac yn aml ychwanegir [[ffondant]], [[siocled]], neu [[eisin]].<ref name=Davidson/>
 
Mae crystiau [[Sbaen]] a [[Portiwgal|Phortiwgal]] yn llawn [[ŵy (bwyd)|wyau]], tra bo crystiau'r [[Eidal]] yn tueddu i gynnwys cymysgeddau o gnau ac nid cymaint o gynnyrch llaeth.<ref name=Davidson/>
 
=== Dwyrain Ewrop a'r Dwyrain Canol ===
Dylanwadwyd traddodiad crystiau yn Nwyrain Ewrop a'r Dwyrain Canol gan goginiaeth [[Ymerodraeth yr Otomaniaid|Otomanaidd]], sef crystiau [[ffilo]] megis y [[baclafa]].<ref name=Davidson/>
 
=== De a Dwyrain Asia ===
Nid yw crystiau yn gyffredin iawn yn [[Tsieina]], ac eithrio [[lloerdeisen]]ni.<ref name=Davidson>Davidson, Alan. ''The Oxford Companion to Food'' (Rhydychen, Gwasg Prifysgol Rhydychen, 2006), t. 585.</ref>
 
== Gweler hefyd ==
* [[Pastai]]
* [[Pei]]
* [[Pwdin]]
* [[Tarten]]
* [[Teisen]]
 
== Cyfeiriadau ==
Llinell 15 ⟶ 41:
[[Categori:Bwydydd pob]]
[[Categori:Melysfwydydd]]
{{eginyn crwst}}