Y Fari Lwyd: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Delwedd
Dim crynodeb golygu
Llinell 3:
Deillia'r hen arfer o dywys y '''Fari Lwyd''' o gwmpas tai o hen ddefod a oedd unwaith yn ymwneud â [[ffrwythlondeb]]. Fe'u cynhelid o noswyl y [[Nadolig]] hyd 6 Ionawr ac weithiau ar ôl hynny hyd yn oed ac roedd i'r ddefod gysylltiad arbennig â [[Nos Ystwyll]] (sef 5 Ionawr). Ymhlith yr arferion eraill a gynhelid yr adeg hon (ond sydd, yn wahanol i ddefod y Fari Lwyd wedi diflannu o'r tir) y mae [[hela'r dryw bach]] a [[gwaseila]]. Mae pentref [[Llangynwyd]] ym [[Morgannwg]] yn parhau hyd heddiw i gynnal y Fari Lwyd, ac yn ddiweddar mae llawer o ardaloedd wedi ei hatgyfodi.
 
Arferai partion canu gwaseila ei gludochludo o ddrws i ddrws yn ystod tymor y Nadolig, a chredir mai'r un oedd y ddau draddodiad [[pagan]]aidd hyn yn wreiddiol.
 
[[Delwedd:43. TKB - Dawnswyr Môn z Bethel (Walia) 16.jpg|200px|bawd|chwith|Y Fari Lwyd, [[Dawnswyr Môn]].]]
 
==Y ceffyl pantomeim==
Yn ôl rhai y Fari Lwyd Geltaidd yw tarddiad y cymeriad hanfodol hwnnw, y Ceffyl Pantomeim. Mae'n ymddangos morcyn bellbelled yn ôl â 1503 mewn drama Gernyweg, ''Beunaus Meriasek'', am fywyd [[Meiriadog (sant)|Sant Meiriadog]].<ref>[http://www.cylchgrawnbarn.com/index.php?option=com_content&view=article&id=365:y-pridd-ar-concrid-hiliaeth-cefn-gwlad&catid=34:erthyglau&Itemid=92 Gwefan Barn]; Y Pridd A'r Concrid - Hiliaeth cefn gwlad gan John Pierce Jones; adalwyd 05/01/2013</ref>
{{clirio}}