Islam: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
B newid hen enw, replaced: Kazakhstan → Casachstan, Yemen → Iemen using AWB |
Dim crynodeb golygu |
||
Llinell 1:
{{Islam}}
Un o [[crefydd|grefyddau]] mwyaf poblogaidd a gwasgaredig y byd yw '''Islam'''. Ystyr y gair yw ymostyngiad i ewyllys [[Duw]] ([[Allah]]) a'r cyflwr tangnefeddus o fod yn un â Duw a phopeth a
Sefydlwyd y grefydd ym [[Mecca]] gan y Proffwyd [[Muhammad|Mohamed]] (c.[[570]]-[[8 Mehefin]], [[632]]). Ymledodd y ffydd yn gyflym yn y [[Dwyrain Canol]] a [[Gogledd Affrica]] ac mewn llai na chanrif ar ôl marwolaeth Mohamed roedd awdurdod y [[califf]]iaid a reolai ymerodraeth yr [[Umayyad]] yn ymestyn o [[Sbaen]] i Afon [[Indus]] yng ngogledd-orllewin [[India]]. Erbyn heddiw mae tua 20% o boblogaeth y byd yn byw mewn gwledydd [[Mwslim]], o [[Moroco|Foroco]] yn y gorllewin i [[Indonesia]] yn y dwyrain ac o [[Casachstan]] yn y gogledd i [[Mali|Fali]] a [[Swdan]] yn y de.
Llinell 9:
== ''Arkân al-Dîn'' ==
{{Prif|Pum Colofn Islam}}
Mae dilynwyr Islam i fod i ymarddel ac ymarfer Pum Colofn y [[Ffydd]] (''arkân al-Dîn''), a
# Y ''shahâda'', [[Cyffesiad y Ffydd]], a ymgorfforir yn y datganiad ''lâ ilâha illâ'llâh wa Muhammad rasulu Allah'' ("Nid oes Duw ond Duw a Mohamed yw Negesydd Duw"). Mae rhywun o grefydd arall sy'n datgan hyn yn ddiffuant
# Y ''salat'' (ll. ''salawât''), sef y pum [[gweddi]]
# Y ''zakât'', sef rhoi elusen yn ôl gallu'r rhoddwr. Tua 5% o incwm y credadun a argymhellir yn y Coran. Yn aml mae'r [[mosg]] lleol yn trefnu hyn ac mae'r arian yn mynd at helpu'r tlodion, pobl gydag anabledd, gweddwon a'r amddifad.
# Y ''siyâm'', sef [[ympryd]]io yn ystod [[Ramadan]], y mis sanctaidd. Yr adeg honno mae bwyta, yfed, smygu, gwisgo [[peraroglau]] a chael perthynas
# Mynd ar [[hajj]] neu [[pererindod|bererindod]] i Fecca.
== Hanes Islam ==
Llinell 25:
Ceir sawl enwad yn Islam:
* [[Sunni]]. Yr enwad
* [[Shia]]. Yr enwad ail fwyaf, gyda
** [[Drus]]. Mwslemiaid Shia yw'r Drusiaid, ond mae eu crefydd yn cynnwys elfennau hynafol unigryw hefyd, sy'n tarddu o [[Gnostigiaeth]] efallai.
|