Treiglad: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
→Treigladau yn Gymraeg: Erthygl dechnegol am iaith ac ieithyddiaeth yw hon. Mae brawddegau fel yr un a ddilëwyd yn anaddas gan nad oes iddynt wraidd ffeithiol - barn bersonol yn unig yw bod 'brawddeg yn llifo'n esmwyth' neu ddim, er enghraifft. |
'Erthygl dechnegol am iaith ac ieithyddiaeth yw hon' - Nage. Erthygl am Dreigliadau yw hon ac mae'n rhaid i'r dechrau fod yn ddealladwy ar sawl lefel. |
||
Llinell 1:
Newid mewn [[cytsain]] ar ddechrau [[gair]] yn ôl ei safle neu ei swyddogaeth yw '''treiglad'''. Mae treigladau'n nodweddiadol o'r [[ieithoedd Celtaidd]], ond
Mae gan yr [[Ieithoedd Goidelig]] ([[Gaeleg yr Alban]], [[Manaweg]] a [[Gwyddeleg]]) ddau dreiglad; tri sydd i'r Gymraeg a [[Cernyweg|Chernyweg]] ac mae gan y [[Llydaweg]] (a'r [[Brythoneg|Frythoneg]]) bedwar math.
== Treigladau yn Gymraeg ==
Mae [[cytsain]] cyntaf rhai geiriau yn y Gymraeg yn newid pan fônt yn dilyn geiriau fel 'i', 'yn' neu 'a'; gallant hefyd newid oherwydd cyd-destun gramadegol y frawddeg. Gall gair fel 'gardd' newid i 'ardd': h.y. mae'r 'g' yn fiflannu, sy'n peri i'r cymal fod yn fwy llyfn, yn llai clogyrnaidd o ran sain; mae 'Tyrd i'th ardd! yn llifo'n fwy llyfn na 'Thyrd i dy gardd!'
Mae tri phrif dreiglad gan y Gymraeg, sef y ''treiglad meddal'', y ''treiglad trwynol'', a'r ''treiglad llaes'' ac mae'r llythyren a dreiglir bron yn ddieithriad yn meddalu gydag enwau benywaidd neu wrth gyfeirio at y ferch. Er enghraifft, pan fo'r gair 'coes' yn newid i 'fy nghoes' mae 'sain' caled yr 'ec' yn tawelu, neu'n meddalu gan droi'n 'ng' gyddfol.<ref>[http://homes.chass.utoronto.ca/~klausner/MUT.html Prifysgol Toronto; adalwyd 31 Ionawr 2015</ref>
=== Treiglad meddal ===
Llinell 342 ⟶ 347:
| ''Sillafiad'' || style="background-color:#D3D3D3;"| || style="background-color:#D3D3D3;"| || style="background-color:#D3D3D3;"| || '''c''' → '''ch''' || '''k''' → '''h''' || '''k''' → '''c'h'''
|}
==Cyfeiriadau==
{{cyfeiriadau}}
[[Categori:Morffoleg ieithyddol]]
| |||