Allen Clement Edwards: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
manion, replaced: Ymbriododd a → Priododd using AWB
Llinell 1:
Roedd ''' Allen Clement (Clem) Edwards''' ([[7 Mehefin]], [[1869]]- [[23 Mehefin]], [[1938]].) yn gyfreithiwr, yn undebwr llafur, yn wleidydd[[Y Blaid Ryddfrydol (DU)| Rhyddfrydol]] Cymreig ac yn [[Aelod Seneddol]]. Roedd yn gefnogwr brwd o'r [[Rhyfel Byd Cyntaf]], yn un o sylfaenwyr y blaid o blaid y rhyfel [[Y Blaid Democrataidd Cenedlaethol a Llafur]] ac yn gadeirydd y blaid yn y senedd.
==Bywyd Personol==
 
Llinell 5:
Cafodd ei addysgu yn ysgol leol Trefyclawdd ac mewn dosbarthiadau nos yng Ngholeg Birkbeck yn Llundain.
 
Ymbriododd aPriododd Fanny Emerson ym 1890, bu hi farw ym 1920. Priododd ei ail wraig Alice May Parker ym 1922 a bu iddynt un mab.
 
==Gyrfa==
Dechreuodd Edwards ei yrfa yn y gyfraith yn gweithio mewn swyddfa cyfreithiwr yn Nhrefyclawdd. <ref>MR CLEMENT EDWARDS. A SHORT SKETCH OF HIS LIFE. LLGC Papurau Cymru arlein Carnarvon and Denbigh Herald and North and South Wales Independent 3 Awst 1900 [http://papuraunewyddcymru.llgc.org.uk/cy/page/view/3604818/ART86] adalwyd 20 Rhagfyr 2014</ref> Ym 1899, galwyd ef i'r Bar gan y Deml Ganol. Roedd yn arbenigwr mewn achosion undebau llafur gan gynrychioli'r gweithwyr mewn nifer o achosion pwysig megis achos [[Rheilffordd Dyffryn Tâf]] ym 1901<ref> A TRADES UNIONS LIABILITY.Cambrian 20 Gorffennaf 1901 LLGC Papurau Cymru arlein [http://papuraunewyddcymru.llgc.org.uk/cy/page/view/3345940/ART105] adalwyd 20 Rhagfyr 2014</ref> a'r ymchwiliad i [[Tanchwa Senghennydd|Danchwa Senghennydd.]]<ref> CWEST SENGHENYDD Y Genedl Gymreig 13 Ion 1914 [http://papuraunewyddcymru.llgc.org.uk/cy/page/view/4024388/ART115] adalwyd 20 Rhag 2014</ref>
 
Yn ogystal â chynnig cyngor cyfreithiol i'r undebau roedd Edwards hefyd yn weithgar fel trefnydd undebau. Fe fu yn ysgrifennydd cynorthwyol Undeb Llafurwyr Cyffredinol y Dociau, Glanfeydd a Glannau’r Afon ac Ysgrifennydd Cyffredinol Ffederasiwn Undebau'r Dociau a Thrafnidiaeth. Fe fu'n cynrychioli'r undebau hyn yn yr ymchwiliad i suddo'r [[RMS Titanic]].
Llinell 15:
 
==Gyrfa Wleidyddol==
Er ei fod yn Undebwr Llafur brwd doedd Edwards ddim yn gefnogol o'r [[Y Blaid Lafur (DU)|Blaid Lafur]]. Cafodd ei ethol i gyngor Islington ym 1898. Safodd yn aflwyddiannus am sedd seneddol Tottenham fel Rhyddfrydwr yn etholiad 1895 ac ym [[Bwrdeistrefi Dinbych(etholaeth seneddol)|Mwrdeistrefi Dinbych]] ym1900. Safodd eto yn Ninbych ym 1906 gan gipio'r sedd. Methodd i gael ei ailethol yno yn Ionawr 1910 gan golli o ddim ond wyth bleidlais. Yn etholiad Tachwedd 1910 safodd i'r Rhyddfrydwyr yn etholaeth [[Dwyrain Morgannwg (etholaeth seneddol) |Dwyrain Morgannwg]] gan gipio'r sedd. <ref>Mr Clement Edwards Denbighshire Free Press — 17 Rhagfyr 1910 LLGC Papurau Cymru arlein [http://papuraunewyddcymru.llgc.org.uk/cy/page/view/3774109/ART74] adalwyd 20 Rhagfyr 2014</ref> Cafodd etholaeth Dwyrain Morgannwg ei ddileu ar gyfer etholiad 1918.
 
O herwydd ei gefnogaeth brwd i achos y Rhyfel Byd Cyntaf cafodd Edwards ei ddenu gan fudiad o'r enw [[Cynghrair Gweithwyr Prydain]] a oedd yn ceisio hybu achos y rhyfel ym mysg y dosbarth gweithiol. Pan dynnodd y Blaid Lafur allan o'r Llywodraeth Clymblaid ar gyfer etholiad 1918 trodd y Gynghrair yn blaid wleidyddol llafuraidd a oedd yn parhau i gefnogi'r Glymblaid [[Y Blaid Democrataidd Cenedlaethol a Llafur]] (NDP). Safodd Edwards yn enw'r NDP yn etholaeth East Ham South yn Etholiad Cyffredinol 1918 gan gipio'r sedd. Bu'n gadeirydd grŵp seneddol yr NDP o 1918 i 1920. Methodd yn ei ymgais i ddal gafael ar ei sedd yn enw [[Rhyddfrydwr y Glymblaid]] yn etholiad 1922.
Llinell 29:
{{Teitl Dil|du}}
{{bocs olyniaeth
| cyn=[[ George Thomas Kenyon]]
| teitl=[[Aelod Seneddol]] dros [[Bwrdeistrefi Dinbych (etholaeth seneddol)|Bwrdeistrefi Dinbych]]
| blynyddoedd=[[1906]] – [[1910]]
| ar ôl=[[ William Ormsby-Gore ]]}}
{{Teitl Dil|du}}
{{bocs olyniaeth
| cyn=[[ Alfred Thomas]]
| teitl=[[Aelod Seneddol]] dros [[Dwyrain Morgannwg (etholaeth seneddol)| Dwyrain Morgannwg]]
| blynyddoedd=[[1910]] – [[1918]]
| ar ôl=''diddymu'r etholaeth''}}