Robot: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
ffynonellau a manion using AWB
ehangu, cyfs a ballu
Llinell 1:
[[Delwedd:HONDA ASIMO.jpg|bawd|Robot hiwmanoid o'r enw Asimo.]]
[[Delwedd:Capek play.jpg|bawd|Golygfa allan o'r ddrama R.U.R. (Rossum's Universal Robots) gan [[Karel Čapek]].]]
[[Delwedd:Bio-inspired Big Dog quadruped robot is being developed as a mule that can traverse difficult terrain.tiff|bawd|Y ''BigDog: robot a rhagflaenydd [[System-gefnogi Bedair Coes]] (LS3)]]
Peiriant [[rhithwir]] neu [[mecaneg|fecanyddol]] ydy '''robot''', ar hyn o bryd (2010). Fel arfer mae'n beiriant wedi'i raglennu i wneud tasg neu dasgau arbennig a hynny ar ei ben ei hun. Mae'r robotiaid mwyaf clyfar yn ymddangos fel pe bai ganddynt nodweddiol dynol, hynny yw y gallu i feddwl drosto'i hun.
Peiriant [[rhithwir]] neu [[mecaneg|fecanyddol]] ydy '''robot''' fel arfer, sydd wedi'i raglennu i wneud tasg neu dasgau arbennig a hynny ar ei ben ei hun. Mae'r robotiaid mwyaf clyfar yn ymddangos fel pe bai ganddynt nodweddiol dynol ac yn gallu meddwl drosto'i hun. Gellir didoli robotiaid i'r dosbarthiadau canlynol: [[hiwmanoidau]] dwy goes, [[robotiaid â choesau]] e.e. [[System-gefnogi Bedair Coes]], robotiaid ar olwynion neu [[robotiaid ehedog]] e.e. [[drôn]]au. Gellir hefyd eu dosbarth yn ôl maint, neu waith.<ref name=r07f>{{cite news|url=http://www.huffingtonpost.com/2012/03/06/four-legged-robot-sets-new-speed-record_n_1324701.html|title=Four-legged Robot, 'Cheetah,' Sets New Speed Record|publisher=[[Reuters]] | date=2012-03-06}}</ref>
 
==Yn y dechread...==
Ers cychwyn gwareiddiad bu gan fodau dynol ddiddordeb i greu offer neu gyfarpar i'wa allai ei gynorthwyo ac iysgafnhau reoli'rei rhainfaich. Aeth i'r pegwn eithaf pan ceisioddgeisiodd drefnu [[caethweision]] i wneud ygwaith gwaithllafurus drosto, fel arfer y gwaith butraf ac anoddaf. Roedd creu peiriant megis [[olwyn ddŵr]] neu'r [[pwmp]] yn ei alluogi i wneud y gwaith ailadroddus hwn yn gynt a chynt ac yn fwy effeithiol. Wrth i [[technoleg|dechnoleg]] ddatblygu daeth y peiriannau hyn yn fwy cymhleth ac yn fwy effeithiol fyth. Ar gyfer un dasg yn unig y crewyd y rhan fwyaf o'r peiriannau, ond breuddwydiai llawerdychmygai amrhai beiriant tebyg i ddyn a allai droi ei law at unrhyw dasg dan haul.
 
Ymhlith y meddylwyr mawr yn y maes hwn mae: [[Leonardo Da Vinci]] yn yr 1490au a [[Jacques de Vaucanson]] yn 1739; cynlluniwyd nifer o beiriannau aml-dasg gan y ddau yma. Cynlluniwyd [[torpido]] wedi'i reoli gan donfeydd radio gan [[Nikola Tesla]] yn 1898 a rhoddodd Makoto Nishimura (yn 1929) nodweddion dynol megis dagrau i'r pen mecanyddol a alwodd yn "Gakutensoku".
 
==Yr enw==
Daw'r gair "robot" allan o ddrama o'r enw "R.U.R. (Rossum's Universal Robots)" a sgwennwyd gan [[Karel Čapek]] o'r [[Gweriniaeth Tsiec|Weriniaeth Tsiec]] yn 1920. "Llafurwr" oedd y gair gwreiddiol ganddo ond awgrymodd ei frawd Josef derm newydd: 'robot'.
 
Yn 1942 ysgrifennodd [[Isaac Asimov]] ffuglen-wyddonol a gynhwysodd "Tair Deddf Robotiaeth"; defnyddiwyd y rhain drachefn yn y ffilm [[I Robot (ffilm)|I Robot]] yn 2004.
 
==Llenyddiaeth Gymraeg==
Yn groes i'r arfer o roi nodweddion dynol ar robot, sgwennodd [[Owain Owain]] nofel Gymraeg o'r enw [[Y Dydd Olaf]] a roddodd nodweddion robotaidd ar bobl wedi'u cyflyru gan awdurdodau totalitaraidd.<ref>[http://www.ameliasmagazine.com/music/y-dydd-olaf-the-last-day-by-gwenno-saunders-an-interview/2014/11/03/ Gwefan Saesneg www.ameliasmagazine.com; cyfweliad gyda [[Gwenno Saunders]]] adalwyd 16 Mawrth 2015</ref>
 
==Cyfeiriadau==
{{cyfeiriadau}}
 
 
[[Categori:Peiriannau]]