|
[[File:Juan Gris 003.jpg|thumb|Juan Gris: ''Bywyd llonydd gyda Bowlen o Ffrwythau a Mandolin'', 1919]]
[[File:Juan Gris - Portrait of Pablo Picasso - Google Art Project.jpg|thumb|Juan Gris, ''Portread Pablo Picasso, 1912]]
Ystyrir '''Ciwbiaeth''' (Saesneg: ''Cubism,'' Ffrangeg: ''Cubisme'') fel y mudiad celfyddydol mwyaf dylanwadol yn yr [[20fed ganrif]].
Bu'n gyfrifol am newid chwyldroadol yn y byd peintio a cherfluniaeth, c yn ysbrydoliaeth ar gerddoriaeth, llenyddiaeth a phensaernïaeth. <ref>[http://www.moma.org/collection/details.php?theme_id=10068&displayall=1#skipToContent Christopher Green, MoMA collection, ''Cubism, Introduction'', from Grove Art Online, Oxford University Press, 2009]</ref><ref>[http://www.metmuseum.org/about-the-museum/press-room/exhibitions/2014/cubism-the-leonard-lauder-collection ''Cubism: The Leonard A. Lauder Collection'', The Metropolitan Museum of Art, New York, 2014]</ref> ▼
▲Bu'n gyfrifol am newid chwyldroadol yn y byd peintio a cherfluniaeth , cac ynysbrydolodd ysbrydoliaeth ar gerddoriaethcerddoriaeth, llenyddiaeth a phensaernïaeth. <ref>[http://www.moma.org/collection/details.php?theme_id=10068&displayall=1#skipToContent Christopher Green, MoMA collection, ''Cubism, Introduction'', from Grove Art Online, Oxford University Press, 2009]</ref><ref>[http://www.metmuseum.org/about-the-museum/press-room/exhibitions/2014/cubism-the-leonard-lauder-collection ''Cubism: The Leonard A. Lauder Collection'', The Metropolitan Museum of Art, New York, 2014]</ref>
==Hanes==
Ffurfiwyd Ciwbiaeth ar ddechrau'r [[20fed ganrif]] ym [[Paris|Mharis]]. Ymhlith yr arloeswyr cynnar oedd [[Georges Braque]] a [[Pablo Picasso]], gyda [[Jean Metzinger]], [[Albert Gleizes]], [[Robert Delaunay]], [[Henri Le Fauconnier]], [[Fernand Léger]] a [[Juan Gris]].<ref>[http://www.moma.org/collection/details.php?theme_id=10068§ion_id=T020541#skipToContent Christopher Green, MoMA collection ''Cubism, Origins and application of the term'', from Grove Art Online, Oxford University Press, 2009]</ref>
Yng ngwaith diweddaraf [[Paul Cézanne]], a arddangoswyd ym ParisMharis rhwng 1905 a 1907, ceisiodd gyfleu ffurfiau'n mewn tri-dimensiwn. Datblygwyd syniadaeth Cézanne gan y Ciwbwyr cynnar a oedd am edrych o'r newydd ar un o broblemau peintiwr trwy hanes - sut gorau i gyfleu'r byd go iawn sydd a sawl-dimensiwn ar gynfas fflat, un-dimensiwn?<ref name="Christopher Green">[http://www.moma.org/collection/details.php?theme_id=10068&displayall=1#skipToContent Christopher Green, 2009, Cubism, MoMA, Grove Art Online, Oxford University Press]</ref>
Mewn celf Giwbaidd mae elfennau'n cael eu dadansoddi, eu torri ar wahân ac yn ail ffurfio'n haniaethol (abstract). Yn lle portreadu'r elfennau o un safbwynt yn uing, roedd y Ciwbwyr yn eu dangos o sawl safbwynt er mwyn eu cyfleu'n eu cyfanrwydd.<ref>Jean Metzinger, ''Note sur la peinture'', Pan (Paris), October–NovemberHydref-Tachwedd 1910</ref>
==Effaith rhyngwladol==
|
