Dynoliaeth: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
gwahaniaethu
Tacluso
Llinell 1:
[[Delwedd:HN99~Worker 4xKidsWork.jpg|bawd|290px]]
Mae'r gair Cymraeg '''dynoliaeth'' yn cyfuno dau beth: yr hil ddynol a rhinweddau'r hil ddynol. Mae'n cwmpasu'r ddynol ryw a natur y ddynol ryw. Defnyddir yr ystyr cyntafgyntaf wrth gyfeirio at fodau dynol e.e. 'troseddau yn erbyn dynoliaeth' a'r ail ystyr (fel arfer drwy ddefnyddio'r ansoddair 'dynol') fel ag a welir yn y term 'agweddau dynol'.<ref>[http://geiriadur.ac.uk/gpc/gpc.html#Dynoliaeth Gwefan Geiriadur Prifysgol Cymru ar-lein;] adalwyd 5 Ebrill 2015</ref> Mae'n rhinwedd sy'n ymwneud â moeseg anhunanoldeb (''altruism'') sy'n deillio o gyflwr bodau dynol. Gellir dweud mai cydrannau 'dynoliaeth' yw gweithredoedd sy'n deillio o gariad, annhunoldeb, caredigrwydd, tegwch a [[Gwyddorau cymdeithas|deallusrwydd cymdeithasol]].<ref>Peterson & Seligman 2004, tud. 34.</ref> Mae rhai, fodd bynnag, yn dadlau mai ymwneud â'r gyfraith y mae 'tegwch' ac nad yw'n un o rinweddau'r ddynoliaeth.
 
Nodir fodbod 'dynoliaeth' yn un o'r chwechchwe rhinwedd gan Peterson & Seligman yn ''Character Strengths and Virtues: A Handbook and Classification'' (2004) a nodir fod y rhain yn gyson ym mhob diwylliant byd-eang.<ref>Peterson & Seligman 2004, tud. 28.</ref>
 
Mae'r cydsyniad hwn yn mynd yn ôl i athroniaeth y [[Dyneiddiaeth|dyneiddiwr]] yn ystod y [[Dadeni Dysg]] a [[sgolastigiaeth]] y [[13eg ganrif]]. Pwysleisia urddas pobl, fel y traethododd [[Aristotle|Aristoteliaeth]] a chanrifoedd yn ddiweddarach - y cysyniad o 'ddyngarwch modern'; ffrwyth llafur y syniadau hwn yw [[hawliau dynol]].