Eruca sativa: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
B Llythyren fach using AWB
Llinell 12:
|binomial_authority = [[Philip Miller|Mill.]]
}}
Planhigyn bwytadwy a [[Llysiau rhinweddol|llysieuyn rhinweddol]] ydy '''''Eruca sativa''''' (syn. ''E. vesicaria'' subsp. ''sativa'' (Miller) Thell., ''Brassica eruca'' L.) a adnabyddir yn Gymraeg fel '''dail roced''' ac yn yr Unol Daleithiau fel ''arugula''. Caiff weithiau ei gamgymryd am lysieuyn tebyg, sef ''[[Diplotaxis tenuifolia]]'' sydd hefyd yn blanhigyn bwytadwy, yn enwedig mewn [[salad]].
 
Mae'n perthyn i deulu'r [[bresychen|fresychen]] (''Brassicaceae''). Mae'n frodorol o wledydd [[Y Môr Canoldir|y Môr Canoldir]]: o [[Moroco|Foroco]] a [[Portiwgal|Phortiwgal]] yn y gorllewin i [[Syria]], [[Libanus]] a [[Twrci|Thwrci]] yn y dwyrain.<ref name="mc">Med-Checklist: [http://ww2.bgbm.org/mcl/PTaxonDetail.asp?NameId=23937&PTRefFk=1275 ''Eruca sativa''.]</ref><ref name="blamey">Blamey, M. & Grey-Wilson, C. (1989). ''Flora of Britain and Northern Europe''. ISBN 0-340-40170-2.</ref>
 
Daw'r gair [[Lladin]] ''sativa'' o'r gair hynafol am 'hau' (sef ''sero''), oherwydd yr arferiad o'u hau mewn gerddi er mwyn eu tyfu a'u bwyta.<ref>Gweler: [http://en.wiktionary.org/wiki/ ''sativa''].</ref><ref name="fnwe">Flora of NW Europe: [http://ip30.eti.uva.nl/BIS/flora.php?selected=beschrijving&menuentry=soorten&id=2395 ''Eruca vesicaria'']</ref>
 
Gall dyfu i uchder o {{convert|20|–|100|cm|in|0}} ac mae'r blodau yn {{convert|2|–|4|cm|in|1|abbr=on}} mewn diametr, gyda phetalau o liw hufen neu wyn a [[briger]] melyn. Caiff y sepalau eu diosg wrth i'r petalau agor. {{convert|12|–|35|mm|in|1}} yw maint y ffrwyth ac mae ganddo 'big' hir sy'n cynnwys hadau bwytadwy. Rhif cromoson y rhywogaeth hwn yw 2''n'' = 22.<ref name="blamey" /><ref name="fnwe" /><ref name="rhs">Huxley, A., ed. (1992). ''New RHS Dictionary of Gardening''. Macmillan ISBN 0-333-47494-5.</ref>
 
==Ecoleg==
Tyf yr ''Eruca sativa'' fel arfer mewn tir sych, heb ei drin ac mae larfa sawl [[gwyfyn]] yn hoff iawn o'i fwyta, gan gynnwys [[Brychan yr ardd]].<ref name="blamey" /><ref name="fnwe" />
 
==Llysieuyn bwytadwy==
Llinell 32:
 
[[Categori:Brassicaceae]]
[[Categori:Llysiau Rhinweddolrhinweddol]]
[[Categori:Perlysiau]]