Medb: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Porius1 (sgwrs | cyfraniadau)
Tudalen newydd: Mae ''Medb''', brenhines Connacht yn Iwerddon, yn gymeriad yn y Táin Bó Cúailnge ("Cyrch Gwartheg Cúailnge"), un o'r gweithiau pwysicaf yn llenyddiaeth gynnar Iwerddo...
 
Porius1 (sgwrs | cyfraniadau)
Dim crynodeb golygu
Llinell 1:
[[Image:sligo_medb.jpg|left|thumb|256px|Carnedd Medb yn Knocknarea]]
Mae ''Medb''', brenhines [[Connacht]] yn [[Iwerddon]], yn gymeriad yn y [[Táin Bó Cúailnge]] ("Cyrch Gwartheg Cúailnge"), un o'r gweithiau pwysicaf yn llenyddiaeth gynnar Iwerddon.
 
Mae ''Medb''', brenhines [[Connacht]] yn [[Iwerddon]], hefyd '''Meabh''' neu '''Maeve''' yn gymeriad ym mytholreg Iwerddon, yn enwedig yn y [[Táin Bó Cúailnge]] ("Cyrch Gwartheg Cúailnge"), un o'r gweithiau pwysicaf yn llenyddiaeth gynnar Iwerddon. Credir ei bod yn wreiddiol yn dduwies sofraniaeth, a bod yn brenin yn ei phriodi yn seremonïol.
Mae [[Medb]] a'i gŵr [[Ailill mac Máta|Ailill]] yn cymharu eu cyfoeth. Maent bron yn gyfartal, ond mae Ailill yn berchen ar y tarw [[Finnbhennach]]. Ar un adeg roedd y tarw yn perthyn i Medb, ond gan ei fod yn anfodlon cael gwraig yn berchennog arno, crwydrodd i ffwrdd ac ymuno â buches Ailill. I geisio dod yn gyfartal â'i gŵr mae Medb yn codi byddin i ddwyn y tarw enwog [[Donn Cuailnge]] o Cúailnge (Cooley).
 
Roedd Medb yn ferch i [[Eochaid Feidlech]], [[Uchel Frenin Iwerddon]]. Priododd nifer o weithiau. Ei gŵr cyntaf oedd [[Conchobar mac Nessa]] o [[Ulster]], ond ni pharhaodd y briodas yn hir. Priododd Conchobar chwaer Medb, Eithne, wedyn, ond llofruddiodd Medb hi.
 
Mae [[Medb]] aac un arall o'i gŵrgwŷr, [[Ailill mac Máta|Ailill]] yn ymddangos yn ''Táin Bó Cúailnge''. Pan mae Medb ac Ailill yn cymharu eu cyfoeth., Maentmaent bron yn gyfartal, ond mae Ailill yn berchen ar y tarw [[Finnbhennach]]. Ar un adeg roedd y tarw yn perthyn i Medb, ond gan ei fod yn anfodlon cael gwraig yn berchennog arno, crwydrodd i ffwrdd ac ymuno â buches Ailill. I geisio dod yn gyfartal â'i gŵr mae Medb yn codi byddin i ddwyn y tarw enwog [[Donn Cuailnge]] o Cúailnge (Cooley).
 
Mae melltith ar wŷr Wlster, a'r unig un sydd ar gael i amddiffyn Wlster yw'r arwr dwy ar bymtheg oed [[Cúchulainn]]. Llwydda byddin Connacht i gipio'r tarw tra mae Cúchulainn yn cyfarfod merch, ond mae Cúchulainn yn galw ar yr hen hawl i fynnu ymladd un yn erbyn un ger rhyd. Pery'r ymladd am fisoedd, gyda Cúchulainn yn gorchfygu rhyfelwyr gorau Connacht un ar ôl y llall.
 
Yn y diwedd mae rhyfelwyr Wlster yn dechrau deffro, a gorfodir byddin Medb i encilio. Maent yn llwyddo i ddwyn Donn Cuailnge yn ôl i Connacht, ond wedi cyrraedd yno mae'n ymladd a Finnbhennach. Lleddir Finnbhennach, ond mae Donn Cuailnge ei hun yn cael ei glwyfo'n farwol.
 
Lladdwyd Medb gan Furbaide, mab Eithne, fel dial am lofruddiaeth ei fam. Yn ôl y chwedl, claddwyd hi dan garnedd 40 troedfedd o uchder ar gopa [[Knocknarea]] ([[Gwyddeleg}: ''Cnoc na Ré'') yn [[Swydd Sligo]].
 
 
[[Categori:Y Celtiaid]]
[[Categori:Hanes Iwerddon]]
 
[[de:Medb]]
[[el:Μάεβ]]
[[en:Medb]]
[[es:Maeve]]
[[fr:Medb]]
[[it:Medb]]
[[nl:Medb]]
[[ja:メイヴ]]
[[pl:Maeve]]
[[pt:Maeve]]
[[sv:Medb]]
 
 
==Llyfryddiaeth==