David Thompson (mapiwr): Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
ychwanegu ei deithiau yng Nghanada
B 4 gweithred, replaced: {{Authority control}} → {{Rheoli awdurdod}} using AWB
Llinell 8:
| death_date = {{death date and age|1857|2|10|1770|4|30|mf=y}}
| death_place = [[Longueuil]], Dwyrain Canada
| occupation = [[Fforiwr]] a [[Map|Mapiwr]]iwr
| spouse = Charlotte Small
| parents = David ac Ann Thompson
Llinell 14:
| signature = David Thompson signature.svg
}}
Roedd '''David Thompson''' (Ebrill 30, 1770 – Chwefror 10, 1857) yn fasnachwr ffwr ac yn [[map|fapiwr]] a weithiai yng Ngogledd America, ac a oedd o dras [[Cymru|Gymreig]].<ref>[http://news.bbc.co.uk/1/hi/wales/8354658.stm BBC Wales news report]. Adalwyd 15 Chwefror 2015.</ref>
 
Wedi i'w rieni gyrraedd Llundain, o Gymry, cafodd ei eni yn [[Westminster]]. Bu farw ei dad pan oedd yn ddwy oed ac fe'i magwyd yn y ''Grey Coat Hospital', ble y llwyddodd mewn [[mathemateg]] a dysgodd y grefft o fforio (neu 'fordwyo'). Yn 14 oed aeth i weithio i Ganada gyda'r ''The Hudson's Bay Company (HBC)''. Ym Mai 1784, glaniodd yn [[Churchill]]. Ym mis Hydref 1789,cafodd o wahoddiad i fynd ar daith i ardal [[Athabasca]] efo [[Philip Turnor a [[George Hudson]]. Roedd Turnor tirfesurydd swyddogol Cwmni Bae Hudson a dysgodd Thompson ei grefft. Ym Medi 1792 aeth o i fyny [[Afon Churchill]], yn chwilio am ffordd ferrach i Athabasca. Ar ôl treulo 3 blynedd yn teithio [[Manitoba]], aeth o yn ôl i fyny Afon Churchill ac [[Afon Carw]], i [[Llyn Wollaston|Lyn Wollaston]] wedyn i fyny [[Afon Ddu]] i [[Llyn Athabasca| Lyn Athabasca]].
 
Yng ngaeaf 1796-7, penderfynnodd Thompson adael Cwmni Bae Hudson oherwydd eu pwyslais ar farchnata, ac ymunodd â [[Cwmni'r Gogledd-Orllewin| Chwmni'r Gogledd-Orllewin]]. Cyrhaeddodd eu pencadlys yn [[Grand Portage]], ar lan [[Llyn Superior]] ar 22 Gorffennaf 1797. Gadawodd Grand Portage ar 9 Awst 1797 ar daith i sefydlu lleoliadau manwl gorsafoedd masnachu'r cwmni,, yn dilyn Cytundeb Jay rhwng Prydain a'r Unol Daleithiau. Roedd hi'n rhan o'r Cytundeb bod rhaid i orsafoedd masnachu Prydeinig yn yr Unol Daleithiau cau. Aeth o i lawr [[Afon Lawiog]] i [[Llyn Glawiog|Lyn Glawiog]], wedyn [[Llyn y Coedwigoedd]] a [[Llyn Winnipeg]]. Aeth o i fyny [[Afon Dauphin]] i [[Llyn Manitoba|Lyn Manitoba]], wedyn [[Llyn Winnipegosis]]. Treuliodd o 2 fis yn arolygu [[Afon Carw Coch]] ac [[Afon Assiniboine]].
 
Ar 28 Tachwedd 1797, dechreuodd gais i ddarganfod pentrefi'r llwyth [[Mandan]]ac wedi eu darganfod nhw ar lannau [[Afon Missouri]]. Dechreuodd daith arall ar 28 Chwefror 1798. Arolygodd weddill dyffryn Assiniboine hyd at The Forks, sydd erbyn heddiw [[Winnipeg]]. Aeth i fyny [[Afon Goch]] ac [[Afon Lyn Coch]] i [[Llyn Coch|Lyn Coch]]. Meddyliodd fod o wedi darganfod ffynhonell [[Afon Mississippi]] yn [[Llyn Turtur]], ond roedd o'n anghywir. Aeth o ymlaen i [[Llyn Superior|Lyn Superior]] a mapiodd ei lannau deheuol hyd at [[Sault Saint Marie]]. Cyrhaeddodd Grand portage eto ar 7 Mehefin 1798.
 
Dechreuodddaith arall ar 14 Gorffennaf 1798;aeth o i Lyn Winnipeg ac wedyn i fyny [[Afon Saskatchewan]]. Aeth ymlaen ar lannau Afon Churchill i [[Lac Ile-à-la-Crosse]] ac wedyn [[ Lac la Biche]], lle treuliodd y gaeaf.
Ym Mawrth 1799 fforiodd o gogledd [[Alberta]]. Cyrhaeddodd o Lac Ile-à-la-Crosse eto ym Mai, lle priododd o Charlotte Small. Aethon nhw ar daith efo'u gilydd yn aml wedyn, ac aethon nhw i [[Montreal]] ar ôl ei ymddeuliad; cawson nhw 13 o blant.
 
Llinell 47:
{{cyfeiriadau}}
 
{{AuthorityRheoli controlawdurdod}}
 
[[Categori:Fforwyr Cymreig]]
[[Categori:Cymry Llundain]]