James Macpherson: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
B 4 gweithred, replaced: {{Authority control}} → {{Rheoli awdurdod}} using AWB
ailwampio
Llinell 1:
[[ImageDelwedd:James Macpherson by George Romney.jpg|thumb250px|bawd|James Macpherson. Portread gan [[George Romney]].]]
 
Roedd '''James Macpherson''' ([[27 Hydref]], [[1736]] -[[17 Chwefror]], [[1796]]; [[Gaeleg yr Alban]]: '''Seumas Mac a' Phearsain''') yn fardd [[Yr Alban|Albanaidd]] sy'n fwyaf adnabyddus fel "cyfieithydd" y farddoniaeth yr hawliai ei bod wedi ei chyfansoddi gan [[Ossian]].
 
==Bywgraffiad==
Ganed ef yn [[Ruthven]] ym mhlwyf [[Kingussie]], [[Badenoch]], [[Swydd Inverness]], yn [[Ucheldiroedd yr Alban]]. Yn [[1753]], gyrrwyd ef i astudio i [[Aberdeen]]. Aeth i [[Caeredin|Gaeredin]] am flwyddyn, ond nid oes sicrwydd a aeth i'r brifysgol yno. Ysgrifennodd lawer o farddoniaeth yn y cyfnod yma, a chyhoeddwyd peth yn ddiweddarach fel ''The Highlander'' ([[1758]]).
 
Llinell 8 ⟶ 9:
 
Cododd Dr Hugh Blair dysteb i'w alluogi i barhau a'r gwaith o gasglu barddoniaeth, a bu'n teithio o gwmpad gorllewin Swydd Inverness a'r ynysoedd. Yn [[1761]] cyhoeddodd ei fod wedi darganfod barddoniaeth epig am ''[[Fingal]]'' (yn cyfateb i [[Fionn mac Cumhaill]] ym mytholeg [[Iwerddon]]) wedi ei ysgrifennu gan [[Ossian]], Ym mis Rhagfyr y flwyddyn honno cyhoeddodd ''Fingal, an Ancient Epic Poem in Six Books, together with Several Other Poems composed by Ossian, the Son of Fingal, translated from the Gaelic Language''.
 
Daeth y farddoniaeth yma yn eithriadol o boblogaidd trwy ran helaeth o Ewrop, ac roedd yn un o'r elfennau pwysicaf yn y diddordeb cynyddiol yn [[y Celtiaid]]. Roedd rhai, yn enwedig yn [[Lloegr]], yn haeru mai gwaith MacPherson ei hun ydoedd. Y farn gyffredinol yn awr yw fod MacPherson wedi darganfod rhywfaint o farddoniaeth draddodiadol ar y pwnc, ond mai ef oedd wedi eu gwneud yn un gerdd a'u haddasu i apelio i'w oes ei hun.
 
Yn [[1764]] aeth i [[Pensacola, Florida]] fel ysgrifennydd i'r Cadfridog Johnstone. Ffraeodd a'r cadfridog ddwy flynedd yn ddiweddarach ac ymddiswyddo, ond cafodd gadw ei gyflog fel pensiwn. Ysgrifennodd nifer o lyfrau, yn cynnwys ''Original Papers, containing the Secret History of Great Britain from the Restoration to the Accession of the House of Hanover''. Aeth i'r Senedd fel Aelod tros [[Camelford]] ac yn ddiweddarach prynodd stad yn Swydd Inverness, lle bu farw.
 
==Dylanwad "Ossian"==
Daeth y farddoniaeth ymagan "Ossian" yn eithriadol o boblogaidd trwy ran helaeth o Ewrop, ac roedd yn un o'r elfennau pwysicaf yn y diddordeb cynyddiol yn [[y Celtiaid]]. Roedd rhai, yn enwedig yn [[Lloegr]], yn haeru mai gwaith MacPherson ei hun ydoedd. Y farn gyffredinol yn awr yw fod MacPherson wedi darganfod rhywfaint o farddoniaeth draddodiadol ar y pwnc, ond mai ef oedd wedi eu gwneud yn un gerdd a'u haddasu'n sylweddol i apelio i'w oes ei hun; creadigaeth Macpherson yw'r gerdd ''Fingal'' felly, nid "Ossian".
 
==Llyfryddiaeth==
* ''Fingal, an Ancient Epic Poem in Six Books, together with Several Other Poems composed by Ossian, the Son of Fingal, translated from the Gaelic Language'' (1761).
 
==Cyfeiriadau==
{{cyfeiriadau}}
 
{{comin|Category:James Macpherson|James Macpherson}}
 
{{Rheoli awdurdod}}
 
[[Categori{{DEFAULTSORT:Y Celtiaid|Macpherson, James]]}}
[[Categori:Albanwyr|Macpherson,Beirdd JamesAlbanaidd]]
[[Categori:GenedigaethauBeirdd 1736|Macpherson, JamesSaesneg]]
[[Categori:MarwolaethauGaeleg 1796|Macpherson,yr JamesAlban]]
[[Categori:Genedigaethau 1736]]
[[Categori:Llenorion Albanaidd y 18fed ganrif]]
[[Categori:Marwolaethau 1796]]