Ynys Bŷr: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Dim crynodeb golygu
ailwampio
Llinell 1:
[[Delwedd:Caldey Island map 1952.jpg|200px250px|bawd|Map o'r ynys (1952)]]
 
[[Delwedd:CaldeyIslandPriory.JPG|250px|bawd|Priordy Ynys Bŷr]]
[[Ynys]] fechan yn y môr ar ymyl [[Bae Caerfyrddin]] i'r de o [[Dinbych y Pysgod|Ddinbych y Pysgod]] yn [[Sir Benfro]] yw '''Ynys Bŷr''' ([[Saesneg]]: ''Caldey Island'' o'r [[Hen Norseg]] ''Keld-Eye'' 'Ynys Oer'). Mae'n cael ei henwi ar ôl y mynach cynnar [[Pŷr]] (digwydd ei enw yn ail ran enw tref [[Maenorbŷr]], ar y tir mawr cyferbyn â'r ynys, yn ogystal). Mae'r ynys tua tair milltir o hyd, ac o hinsawdd fwyn gyda'r awel gynnes yn dod i mewn o'r [[cefnfor Iwerydd|Iwerydd]].
 
==Hanes==
Mae'r ynys wedi bod yn lle dymunol i fyw ers canrifoedd. Mae [[archaeoleg]]wyr wedi darganfod olion pobl oedd yn byw yn [[Hen Oes y Cerrig yng Nghymru|Hen Oes y Cerrig]] yn [[Ogof Nana]] ar yr ynys.
[[Delwedd:CaldeyIslandPriory.JPG|250px|bawd|Priordy Ynys Bŷr]]
Mae'r ynys wedi bod yn lle dymunol i fyw ers canrifoedd. Mae [[archaeoleg]]wyr wedi darganfod olion pobl oedd yn byw yn [[Hen Oes y Cerrig yng Nghymru|Hen Oes y Cerrig]] yn [[Ogof Nana]] ar yr ynys.
 
Mae'n debyg ei bod fwyaf enwogadnabyddus am ei [[mynachlog]]. Adeiladwyd y gyntaf gan [[Sant]] [[Dyfrig]] yn y [[chweched ganrif]]. [[Clas]] Cymreig oedd y sefydliad hwnnw. Yn ôl un traddodiad, claddwyd Sant [[Cathen]], sefydlydd [[Llangathen]], yno. Yn amser y [[Normaniaid]] adeiladwyd [[Priordy Ynys Bŷr|priordy]] ar safle'r hen fynachlog ac mae rhan o'r hen adeilad yno o hyd. Yr oedd y [[Benedictiaid]] yno o [[1136]] tan i [[Harri VIII o Loegr]] ddiddymu'r mynachlogydd yn [[1536]]. Sefydlodd y [[Sistersiaid]] Diwygiedig fynachlog ar yr ynys yn [[1906]] ac maent yno hyd heddiw.
 
Mewn [[capel]] heb fod ymhell o'r priordy mae carreg gyda ysgrifen [[Ogam]] ac ysgrifen [[Lladin|Ladin]] arni. Mae'r ogam yn darllen - 'Dyma (golofn) Moel Dolbrochion mab .......', a'r Lladin 'Rwyf i wedi ei ddarpar â chroes. Gofynnaf i bawb a gerddo y ffordd hon weddïo dros enaid Cadwgan.'
Llinell 13 ⟶ 15:
==Mynediad==
Mae llongau yn hwylio drosodd i'r ynys o Ddinbych y Pysgod yn rheolaidd yn nhymor yr haf.
 
==Dolenni allanol==
* {{eicon en}} [http://www.caldey-island.co.uk/ Gwefan swyddogol yr ynys]
 
==Gweler hefyd==
*[[Maenor Bŷr]]
*[[Pŷr]]
 
==Cyfeiriadau==
{{cyfeiriadau}}
 
==Dolenni allanol==
* {{eicon en}} [http://www.caldey-island.co.uk/ Gwefan swyddogol yr ynys]
 
{{comin|Category:Caldey Island|Ynys Bŷr}}
 
[[Categori:Clasau]]