Gwatemala: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
B Wedi gwrthdroi golygiadau gan Baguette 35 (Sgwrs); wedi adfer y golygiad diweddaraf gan Llywelyn2000. |
Dim crynodeb golygu |
||
Llinell 64:
}}
== Hanes ==
{{Gwledydd Canolbarth America}}▼
{{prif|Hanes Gwatemala}}
=== Diwylliant Mayan ===
[[Delwedd:Alvarado.jpeg|ewin_bawd|Don Pedro de Alvarado, gorchfygwr Guatemala]]
Mae'r Maya byw am dros 1,000 o flynyddoedd yn y wlad hon, gan rannu fel hyn: I perido cyn-glasurol, clasurol ac ôl-glasurol. Yn y cyfnod clasurol o nodwedd diwylliant Mayan yn bennaf mewn seryddiaeth, mathemateg a phensaernïaeth. Tikal yw'r mwyaf yn Mesoamerica Maya pyramid. Erbyn 1524 roedd y Maya cytrefu gan y Sbaenwyr dan cyfalaf Pedro de Alvarado, annibyniaeth Guatemala oedd y 15 Medi, 1821.
==== Wrthdaro arfog ====
[[Categori:Gwatemala| ]]▼
Yn ystod ail hanner yr ugeinfed ganrif, roedd rhyfel mawr yn y wlad, a oedd yn gadael llawer o farwolaethau a theuluoedd brodorol eraill a ymfudodd i Fecsico neu'r Unol Daleithiau. Mae'r cyd-fynd heddwch Arwyddwyd yn 1996.
=== Guatemala dyddiau hyn ===
Yn 2010 y storm Agatha hoffter yn bennaf yn yr arfordir deheuol, dros y llosgfynydd Pacaya eruption a adawodd malurion mewn llawer o'r wlad.
Yn 2015, bu tonnau o arddangosiadau sifil yn erbyn y llywodraeth o Otto Perez Molina.
== Y boblogaeth ==
{{prif|Guatemalans}}
Mae'n bwysig gwybod bod 40% yn cael eu cynnwys o Indiaid, gyda goruchafiaeth Quiche, Kaqchiquel a Tzutuhil. Ond mae'r hawliadau poblogaeth Mayan yn fwy na 60%.
45% yn mestizos. Mae'r rhan fwyaf o weddill yn cynnwys disgynyddion o Ewropeaid yn eu mwyafrif Sbaeneg, Almaeneg, Ffrangeg, Sgandinafia ac eraill.
Llythrennedd: 75%. Tlodi: 55%. Boblogaeth drefol: 46%. Poblogaeth Benyw: 56%.
Crefydd:
*Catholig: 59%
*Protestannaidd (Lutheraidd, Anglicanaidd, Pentecostaidd, ac ati): 40%
*credoau Mayan: 1%
== Economi ==
Coffi, cardamom, bananas, siwgr a tacabo yw'r prif gynnyrch allforio. Gyda GDP o dros 6,000 o ddoleri.
== Diwylliant ==
{{prif|diwylliant ar Guatemala}}
Llenyddiaeth: Miguel Angel Asturias.
Cerddoriaeth: Ricardo Arjona.
== Dinas Gwatemala ==
[[Delwedd:Zona Pradera Guatemala 020415.JPG|315px|ewin_bawd|Dinas Gwatemala (Zona Pradera)]]
Hefyd yn cael ei alw'n Guatemala City (yn Sbaeneg: '''La Nueva Guatemala de la Asunción'''). Mae'n brifddinas fwyaf poblog a modern ar Canolbarth America, gyda tua 2.5 mln drigolion, yn 1976, dioddefodd y ddinas daeargryn a ddinistriodd bron yn gyfan gwbl, ond yn dod yn fwy contruida a modern. Fe'i sefydlwyd yn 1776, Santiago de los Caballeros (Antigua Guatemala) oedd prifddinas hynafol a gafodd ei dinistrio yn y ddaeargryn ar 1973. Ers yr trefedigaethol, yr elît economaidd a grym y wlad yn canolbwyntio ar y cyfalaf sy'n cael ei byw gan mestizo a ddisgynyddion Ewropeaidd, ond yn gymuned Corea tyfu.
== ffynonellau ==
*[http://www.migrationpolicy.org/article/guatemalan-migration-times-civil-war-and-post-war-challenges Guatemalan Migration in Times of Civil War and Post-War Challenges]
*[http://www.informador.com.mx/internacional/2010/205571/6/tormenta-agatha-golpea-guatemala.htm Tormenta “Ágatha” golpea Guatemala]
▲{{Gwledydd Canolbarth America}}
▲[[Categori:Gwatemala| ]]
| |||