Lili'r Wyddfa: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Ehangu a diweddaru |
cyfuno |
||
Llinell 35:
*''Lloydia sicula'' <small>A.Huet</small>
}}
[[Planhigyn blodeuol]] [[lluosflwydd]] [[Planhigyn Arctig-Alpaidd|Arctig-Alpaidd]] a [[monocotyledon]] yw '''Lili'r Wyddfa''' neu '''Brwynddail y Mynydd''' (Cyfenw: ''Lloydia serotina''), sy'n aelod o deulu'r ''Liliaceae''. Lili'r Wyddfa yw'r unig aelod o'r genws ''[[Gagea]]'' sy'n byw tu allan i ganolbarth Asia. Mae Lili'r Wyddfa yn nodweddiadol o diroedd mynyddig. Yng Ngogledd America fe'i ceir o [[Alaska]] hyd [[New Mexico]], ac yn [[Ewrop]] yn [[yr Alpau]] a [[Mynyddoedd Carpathia]] yn ogystal â Chymru. Yr unig le y mae'n tyfu yng ngwledydd Prydain yw ychydig o safleoedd yng ngogledd [[Eryri]]; er enghraifft [[Cwm Idwal]]. Fe'i ceir hefyd yng nghanol Asia, [[Siberia]], [[Tsieina]], [[Nepal]], [[Mongolia]], [[Corea]] a [[Japan]].<ref name=hansgretel>[http://apps.kew.org/wcsp/namedetail.do?name_id=307417 ''Kew World Checklist of Selected Plant Families, ''Gagea serotina'''']</ref><ref>[http://bonap.net/MapGallery/County/Lloydia%20serotina.png ''Biota of North America Program 2014 county distribution map'']</ref> Yng Ngogledd America fe'i gelwir yn ''common alplily''.
Mae ganddo flodau cymharol fawr wedi'u gosod yn sypiau o dri: chwe tepal mewn dau swp, chwe [[briger]]yn ac [[ofari]] uwchraddol. Ceir dail hirfain, unigol wedi'u gosod bob yn ail. Esblygodd y [[rhywogaeth]] hwn oddeutu 68 miliwn o flynydoedd [[CP]] yn ystod yr era [[Cretasaidd]] hwyr - [[Paleogen]] cynnar. Fel y rhan fwyaf o'r teulu, mae i'w gael mewn amgylchedd cynnes (neu dymherus), yn enwedig yn [[Hemisffer y Gogledd]].
▲[[Planhigyn Arctig-Alpaidd]] yw '''Lili'r Wyddfa''' neu '''Brwynddail y Mynydd''' (Cyfenw: ''Lloydia serotina''), sy'n aelod o deulu'r ''Liliaceae''. Lili'r Wyddfa yw'r unig aelod o'r genws ''[[Gagea]]'' sy'n byw tu allan i ganolbarth Asia. Mae Lili'r Wyddfa yn nodweddiadol o diroedd mynyddig. Yng Ngogledd America fe'i ceir o [[Alaska]] hyd [[New Mexico]], ac yn [[Ewrop]] yn [[yr Alpau]] a [[Mynyddoedd Carpathia]] yn ogystal â Chymru. Yr unig le y mae'n tyfu yng ngwledydd Prydain yw ychydig o safleoedd yng ngogledd [[Eryri]]; er enghraifft [[Cwm Idwal]]. Fe'i ceir hefyd yng nghanol Asia, [[Siberia]], [[Tsieina]], [[Nepal]], [[Mongolia]], [[Corea]] a [[Japan]].<ref name=hansgretel>[http://apps.kew.org/wcsp/namedetail.do?name_id=307417 ''Kew World Checklist of Selected Plant Families, ''Gagea serotina'''']</ref><ref>[http://bonap.net/MapGallery/County/Lloydia%20serotina.png ''Biota of North America Program 2014 county distribution map'']</ref> Yng Ngogledd America fe'i gelwir yn ''common alplily''.
Ystyrir y gallai [[cynhesu byd-eang]] beryglu'r rhywogaeth yn Eryri a cheir cynlluniau i geisio'u traws-blannu i safleoedd yn [[yr Alban]]. Daw'r enw ''Lloydia'' o enw [[Edward Lhuyd]]. Amcangyfrifir fod llai na 100 o fylbiau yng Nghymru. O ran eu genynnau, mae'r math hwn yng Nghymru'n dra gwahanol i weddill y rhywogaeth hwn.<ref>{{cite journal |authors=B. Jones, C. Gliddon & J. E. G. Good |year=2001 |title=The conservation of variation in geographically peripheral populations: ''Lloydia serotina'' (Liliaceae) in Britain |journal=Biological Conservation |volume=101 |pages=147–156 |doi=10.1016/S0006-3207(01)00055-6 |issue=2}}</ref>
| |||