Llangelynnin, Conwy: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
BDim crynodeb golygu
galeriau
Llinell 1:
[[Delwedd:Eglwys Llangelynnin Conwy Chwefr 201529.tifjpg|bawd|450px|Hen eglwys Sant Celynnin, Conwy]]
[[Delwedd:Llangelynnin Conwy Chwefr 2015.tif|bawd|450px]]
[[Delwedd:Eglwys Llangelynnin Conwy 101.jpg|bawd|450px]]
:''Gofal! Mae'r erthygl hon am blwyf ac eglwys ger tref Conwy. Ceir eglwys arall ger Tywyn, Meirionnydd, o'r un enw; gweler [[Llangelynnin, Gwynedd|yma]].''
 
Llinell 15 ⟶ 17:
 
==Yr eglwys ei hun==
Ychydig iawn o newidiadau a fu yn yr hen eglwys yn y ddau gan mlynedd diwethaf, sy'n golygu fod llawer o nodweddion pwysig wedi'u cadw.
 
Y rhan hynaf o'r eglwys yw ei chanol, sy'n dyddio'n ôl i'r 12fed ganrif. Mae'n debyg i'r [[cangell|gangell]] gael ei hychwanegu yn y [[14eg ganrif]]. Mae trawstiau pren y to (15fed ganrif) yn [[derwen|dderw]] tywyll a thros y blynyddoedd fe drwsiwyd rhannau o'r to gyda phren [[ywen|yw]], sydd o bosib wedi'u tyfu yn y fynwent, gan fod olion coed yw i'w cael yno. Lluniwyd y trothwy a chromfachau'r drws yn y 14eg ganrif er bod y drws ei hun ychydig yn iau.
 
Yn y [[15fed ganrif]] y codwyd y cyntedd, ac mae ynddo ffenestr fechan anghyffredin iawn, yn y wal dwyreiniol.
 
Gyferbyn a Chapel y Meibion, ceid capel arall, sef "Capel Eirianws", a enwyd ar ôl fferm gyfagos; mae'n ddigon posib mai perchennog y fferm a dalodd am ei adeiladu. Dymchwelwyd Capel Eirianws yn y [[19eg ganrif]], ond gwelir olion ohono o'r tu allan.
 
 
===Y tu allan===
<gallery>
Eglwys Llangelynnin Conwy 31.JPG
Eglwys Llangelynnin Conwy 109.JPG
Eglwys Llangelynnin Conwy 102.JPG
Eglwys Llangelynnin Conwy 107.JPG|Carreg fedd gydag ysgrifen Cymraeg arni
Eglwys Llangelynnin Conwy 106.JPG|Y [[wal sych]] sy'n amgylchynu'r fynwent
Eglwys Llangelynnin Conwy 110.JPG|Y wal, gyda Tal y Fan yn gefndir
Eglwys Llangelynnin Conwy 113.JPG|To llechen
 
</gallery>
 
===Y tu fewn===
<gallery>
Eglwys Llangelynnin Conwy 02.jpg|Yr eglwys o gyfeiriad y drws
Eglwys Llangelynnin Conwy 95.JPG|Yr eglwys o'r allor, gyda'r drws yn y gornel chwith pellaf
Eglwys Llangelynnin Conwy 91.JPG|Y fedyddfaen
Eglwys Llangelynnin Conwy 48.JPG|Yr hen fedyddfaen
Eglwys Llangelynnin Conwy 90.JPG|Mainc pren
Eglwys Llangelynnin Conwy 88.JPG|Y pulpud, a'r elor ar y wal
Eglwys Llangelynnin Conwy 66.JPG|Ysgrifen ar y mur
Eglwys Llangelynnin Conwy 81.JPG|Trawstiau
Eglwys Llangelynnin Conwy 71.JPG|Capel y Meibion
Eglwys Llangelynnin Conwy 61.JPG|Capel y Meibion
Eglwys Llangelynnin Conwy 63.JPG|Yr allor
Eglwys Llangelynnin Conwy 55.JPG |Cefn yr eglwys
Eglwys Llangelynnin Conwy 42.JPG|Olion Capel Eirianws (ger y ffenest ar y dde)
</gallery>
 
==Y ffynnon==
Mewn cornel fechan o wal y fynwent swatia ffynnon wedi'i gwarchod gan wal betrual, amddiffynnol; ffynnon a elwir yn "Ffynnon Gelynnin". Oddi fewn ceir pwll o ddŵr, sydd hefyd yn siâp petrual. Credir ei bod yn medru gwella plant sâl. Byddai'r rhieni'n gosod eitemau megis dillad y plentyn yn y dŵr ac os byddai'r dilledyn yn arnofio, yna byddai'r plentyn yn gwella, ac yn byw.
 
Ar un cyfnod roedd to'n gorchuddio'r ffynnon, ac fel arfer gosodid meinciau hefyd. Mae'n ddigon posib mai'r ffynnon oedd yma gynaf - cyn yr eglwys - ac mai dyma pam y sefydlwyd yr eglwys yn y lleoliad hwn.
 
<gallery>
Eglwys Llangelynnin Conwy 49.JPG|Drwy'r porth i'r fynwent, gyda'r ffynnon yng nghesail cornel y wal
Eglwys Llangelynnin Conwy 39.JPG|
Eglwys Llangelynnin Conwy 38.JPG|
 
</gallery>
 
 
==Llyfryddiaeth==