Senedd Cymru: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
→‎Gweler hefyd: Comisiwn ar Ddatganoli yng Nghymru
Penyderyn (sgwrs | cyfraniadau)
Dim crynodeb golygu
Llinell 52:
'''Cynulliad Cenedlaethol Cymru''' yw'r corff sy’n cael ei ethol yn ddemocrataidd i drafod polisïau ac sy'n cymeradwyo [[deddfwriaeth]] sy'n ymwneud â [[Cymru|Chymru]], ac yn dyrannu'r arian a rennir iddo gan [[Llywodraeth y Deyrnas Unedig|Lywodraeth y DU]]. Rhan o'i waith yw i ddwyn [[Llywodraeth Cymru]] i gyfrif.<ref name=Gwybod>{{cite web|url=http://www.cynulliadcymru.org/abthome.htm|title=Gwybodaeth am y Cynulliad |date=2012|publisher=|accessdate=30 Ebrill 2012}}</ref> Sefydlwyd y Cynulliad ym [[1999]] ar ôl cynnal [[refferendwm]] ym [[1997]].
 
Mae Cynulliad Cenedlaethol Cymru a Llywodraeth Cymru yn ddau gorff ar wahân yn dilyn Deddf Llywodraeth Cymru 2006 - yr un fath â Senedd y Deyrnas Unedig a Llywodraeth y Deyrnas Unedig. Y corff democrataidd sy'n cynrychioli buddiannau Cymru a'i phobl, sy'n llunio cyfreithiau Cymru ac sy'n gwneud Llywodraeth Cymru'n atebol yw Cynulliad Cenedlaethol Cymru.<ref name=Cyn>{{cite web|url=http://wales.gov.uk/about/organisationexplained/nafw/?lang=cy|title=Cynulliad Cenedlaethol Cymru |date=8 Medi 2011|publisher=|accessdate=30 Ebrill 2012}}</ref>
 
Yr enw ar gorff corfforaethol Cynulliad Cenedlaethol Cymru yw Comisiwn y Cynulliad. Mae 60 o aelodau yn y Cynulliad ([[Aelod Cynulliad]] - AC). Mae 40 o'r aelodau yn cynrychioli [[etholaeth]] un aelod, ac mae'r 20 sy'n weddill yn cael eu hethol gan gynrychiolaeth gyfrannol dros y pum etholaeth ranbarthol yng Nghymru. Cânt eu cefnogi gan [[gweision sifil|Weision Sifil]] sy'n gweithio yn y meysydd datganoledig. Mae'r rhain yn cynnwys meysydd allweddol o fywyd cyhoeddus, fel iechyd, addysg a'r amgylchedd.<ref name=Cyn/>
 
Mae aelodau yn cael eu hethol am dymor openodedig. bedairPedair blynedd oedd y tymor gwreiddiol, ond yn sgil deddfwriaeth yn San Steffan i greu Senddau o 5 mlynedd ymestynwyd cyfnod y Cynulliad i 5 mlynedd. Cynhaliwyd [[etholiad]]au ym [[Etholiad Cynulliad Cenedlaethol Cymru, 1999|1999]], [[Etholiad Cynulliad Cenedlaethol Cymru, 2003|2003]], [[Etholiad Cynulliad Cenedlaethol Cymru, 2007|2007]] a [[Etholiad Cynulliad Cenedlaethol Cymru, 2011|2011]]. Bu hefydCynhelir is-etholiadetholiadau ynos [[Ynysoes MônEtholaeth (etholaethleol o'r Cynulliad)|Ynys Môn]]yn dod yn 2013wag, ond os oes gwagle ar y rhestr rhanbarthol bydd pleidiau gwleidyddol yn enwebu yr unigolyn nesaf ar y rhestr i ymuno gyda'r Cynulliad.
 
Dirprwyir pwerau gweithredol y Cynulliad i [[Prif Weinidog Cymru|Brif Weinidog]] y Cynulliad. Dirprwya'r Prif Weinidog yn ei dro gyfrifoldeb am gyflawni'r swyddogaethau gweithredol i Weinidogion [[Llywodraeth Cynulliad Cymru]], sy'n ffurfio'r [[Cabinet]]. Rheolir gweithgareddau'r Cynulliad gan y [[Llywydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru|Llywydd]], sydd ei hun yn Aelod Cynulliad.
 
Prif gorff ymgynghorol ar gyfer addysg y Cynulliad yw'r [[ACCAC|Awdurdod Cymwysterau, Cwricwlwm ac Asesu Cymru]].
 
== Grymoedd ==