|
Mae '''Gwobr Heddwch Nobel''' ([[Swedeg]], [[Daneg]] a [[Norwyeg]]: ''Nobels fredspris'') yn un o bum Gwobr Nobel a roddwyd gan y diwydiannwr a'r dyfeisiwr Swedaidd [[Alfred Nobel]]. Yn ôl ewyllys Nobel, dylid cyflwyno'r Wobr Heddwch "i'r person sydd wedi gwneud fwyaf neu'r gwaith gorau i hybu brawdgarwch ymysg cenhedloedd, i ddiddymu neu leihau byddinoedd ac am gynnal a hyrwyddo cynghreiriau heddychlon."<ref>[http://nobelprize.org/alfred_nobel/will/short_testamente.html Cyfieithiad o ddetholiad o Ewyllys Alfred Nobel]. Adalwyd 25-08-2009</ref>
Nododd Alfred Nobel y dylai'r wobr gael ei chyflwyno gan bwyllgor o bump o bobl ai'w ddewiswyddewis gan Lywodraeth Norwy. Bryd hynny, roedd [[Undeb Norwy Sweden|undeb rhwng Norwy a Sweden]], a chyda Sweden yn gyfrifol am yr holl bolisi tramor, teimlai Nobel y byddai'r wobr yn llai tueddol o gael ei ddefnyddio am resymau gwleidyddol pe cawsai ei roirhoi gan Norwy. Cyflwynir y Wobr Heddwch yn flynyddol yn [[Oslo]], ym mhresenoldeb y Brenin, ar [[10 Rhagfyr]] (sef dyddiad marwolaeth Nobel). Dyma yw'r unig Wobr Nobel na sydd yn cael ei chyflwyno yn [[Stockholm]]. Yn Oslo, cyflwyna Cadeirydd y Pwyllgor Nobel Norwyaidd y Wobr Heddwch Nobel ym mhresenoldeb Brenin Norwy. Yn llygad y cyfryngau' rhyngwladol, derbynia'r enillydd Nobel (neu'r 'Llawryf' fel caiff ei alw weithiau) dri pheth: diploma, medal a dogfen sy'n cadarnhau gwerth y wobr. Cynhelir y Seremoni Gwobr Heddwch Nobel yn [[Neuadd y Ddinas, Oslo]], a'r diwrnod canlynol cynhelir Cyngerdd Gwobr Heddwch Nobel, a ddarlledir i dros 450 miliwn o gartrefi mewn dros 150 o wledydd ledled y byd.
Weithiau, mae'r dewis o enillwyr Gwobr Heddwch Nobel yn ddadleuol, amgyda eihoniadau fodo wediduedd dodgwleidyddol yn rhywbeth gwleidyddolac nanad syddyw bob adeg yn gysylltiedig â heddwch e.e. cafwyd cryn anniddigrwydd gan bobl megis [[Mairead Corrigan]] pan roddwyd y Wobr i Arlywydd yr [[Unol Daleithiau]] [[Barack Obama]]. Mae'r enillwyr hefyd wedi cynnwys pobl a arferai ddefnyddio [[trais]] a [[terfysgaeth|therfysgaeth]], ond a drodd eu cefn ar drais yn ddiweddarach er mwyn ceisio sicrhau [[heddwch]].
==Rhestr o enillwyr Gwobr Nobel am Heddwch==
::[[Henri la Fontaine]], [[Gwlad Belg]], arlywydd y ''[[Permanent International Peace Bureau]]''
:[[1914]]
::Heb ei ddyfernirddyfarnu oherwydd y Rhyfel Byd Cyntaf
:[[1915]]
::Heb ei ddyfernirddyfarnu oherwydd y Rhyfel Byd Cyntaf
:[[1916]]
::Heb ei ddyfernirddyfarnu oherwydd y Rhyfel Byd Cyntaf
:[[1917]]
::[[Y Groes Goch]] Ryngwladol, [[Geneva]]
:[[1918]]
::Heb ei ddyfernirddyfarnu oherwydd y Rhyfel Byd Cyntaf
:[[1919]]
::[[Woodrow Wilson]], [[UDA]], am sefydlu [[Cynghrair y Cenhedloedd]]
::''[[Nansen International Office For Refugees]]'', Geneva.
:[[1939]]
::Heb ei ddyfernirddyfarnu oherwydd yr Ail Rhyfel Byd
:[[1940]]
::Heb ei ddyfernirddyfarnu oherwydd yr Ail Rhyfel Byd
:[[1941]]
::Heb ei ddyfernirddyfarnu oherwydd yr Ail Rhyfel Byd
:[[1942]]
::Heb ei ddyfernirddyfarnu oherwydd yr Ail Rhyfel Byd
:[[1943]]
::Heb ei ddyfernirddyfarnu oherwydd yr Ail Rhyfel Byd
:[[1944]]
::Pwyllgor Rhyngwladol [[y Groes Goch]] (gwobrwywyd yn ôl-weithredol ym 1945)
| 