Y ffin rhwng Cymru a Lloegr: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
→‎Gweler hefyd: categoriau
Ehrenkater (sgwrs | cyfraniadau)
Dim crynodeb golygu
Llinell 1:
[[Delwedd:Offa's Dyke near Clun.jpg|bawd|[[Clawdd Offa]], ger [[Clun]]: yr hen ffin rhwng y ddwy wlad.]]
[[Delwedd:Wales.jpg|bawd|Map [[Tsieceg]] o Gymru o 1932, sy'n dangos [[Gwent]] ar ochr Seisnig y ffin.]]
Ychydig mae'r '''ffin rhwng Cymru a Lloegr''' wedi newid dros y canrifoedd. Mae heddiw'n mesur tua 257 [[cilometr|km]] (160 [[milltir]]): o aber [[afon Dyfrdwy]] yn y gogledd i lawr i aber [[afon Hafren]] yn y de.
 
Mae ei leoliad fwy neu lai'n cydredeg gyda [[Clawdd Offa|Chlawdd Offa]] a chafodd ei gadarnhau yn 1535 pan ddiddymwyd [[Y Mers|Arglwyddiaethau'r Mers]] a chreu siroedd newydd. Cadarnhawyd y ffin pan basiwyd [[Deddf Llywodraeth Leol 1972]] a ddaeth i rym yn 1974, yn y flwyddyn honno hefyd y cadarnhawyd fod [[Sir Fynwy]] yn rhan o Gymru.
Llinell 7:
==Clawdd Offa==
{{Prif|Clawdd Offa}}
Clawdd a godwyd gan [[Offa, brenin Mercia|Offa]] rhwng 757 toa 796.
 
==Clawdd Wat==
Llinell 15:
==Enwau lleoedd==
{{prif|Toponymeg Cymru|Rhestr enwau Cymraeg ar drefi a llefydd eraill yn Lloegr}}
Ceir llawer o lefydd yn Lloegr heddiw sydd ag enwau Cymraeg, neu o darddiad Cymraeg: e.e. [[Gobowen]], [[Clun]], [[Kilpeck]], [[Bagwyllydiart]], [[Pontrilas]] a [[Pontrilas|PhontrilasSelattyn]]. Roedd llawer o'r ardaloedd yma'n dal i gael eu cyfrif yn rhan o Gymru hyd at y 16eg Ganrif ac roedd y Gymraeg i'w chlywed yn y llefydd hyn hyd at y 19eg Ganrif. Ar ochr arall y ffin - yng Ngogledd-ddwyrain Cymru - ceir rhai llefydd ag enwau o darddiad Saesneg ble sefydlodd y Normaniaid; llefydd fel [[y Drenewydd|Newtown]] a [[Tref-y-clawdd|Knighton]] ac yn Ne Cymru mewn ardaloedd yng [[Cas-gwent|Nghas-gwent]] a [[Penfro|Phenfro]].
 
== Gweler hefyd ==