Wicipedia

Etifeddeg: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Pori'r hanes yn rhyngweithiol
Cymharer â'r fersiwn dilynol →
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
GweledolCystrawen wici
Newydd
 
BDim crynodeb golygu
Llinell 7:
Gelwir y set gyflawn o nodweddion gweladwy un organeb yn ffenoteip, sy'n deillio o rhyngweithiad y genodeip gyda'r amgylchedd.<ref>{{cite journal |author=Visscher PM|author2=Hill WG|author3=Wray NR |title=Heritability in the genomics era—concepts and misconceptions |journal=Nat. Rev. Genet. |volume=9 |issue=4 |pages=255–66 |date=2008 |pmid=18319743 |doi=10.1038/nrg2322 |ref=harv}}</ref> O ganlyniad mae llawer o agweddau ffenodeip yr organeb nad yw'n cael ei etifeddu e.e. daw lliw-haul o ganlyniad i ryngweithio'r corff dynol gyda'r haul, yn hytrach na thrwy drosglwyddo nodweddion o riant i blentyn.<ref>{{cite journal | title=PGC-1 coactivators regulate MITF and the tanning response | author=Shoag J | journal=Mol Cell |date=Ionawr 2013 | volume=49 | issue=1 | pages=145–57 | doi=10.1016/j.molcel.2012.10.027 | pmid=23201126 | last2=Haq | first2=Rizwan | last3=Zhang | first3=Mingfeng | last4=Liu | first4=Laura | last5=Rowe | first5=Glenn C. | last6=Jiang | first6=Aihua | last7=Koulisis | first7=Nicole | last8=Farrel | first8=Caitlin | last9=Amos | first9=Christopher I.| displayauthors=1 }}</ref> Fodd bynnag fe drosglwyddir rhai nodweddion: mae rhai pobl yn llosgi'n gynt ac yn waeth nag eraill, oherwydd gwahaniaeth yn eu genoteip.<ref>{{cite journal | url=http://www.minervamedica.it/en/journals/dermatologia-venereologia/article.php?cod=R23Y2010N01A0037 | title=Genetics of pigmentation and melanoma predisposition | author=Pho LN | author2=Leachman SA | journal=G Ital Dermatol Venereol |date=Chwefror 2010 | volume=145 | issue=1 | pages=37–45 | pmid=20197744}}</ref>
 
Trosglwyddir nodweddion etifeddol o un genhedlaeth i'r llall drwy'r [[DNA]], sef [[moleciwl]] sy'n encodio gwybodaeth etifeddol.<ref name=Pearson_2006/> [[Polymer]] main a hir yw DNA sy'n ymgorfforiad o 4 teip o fasau, a ellir eu cyfnewid. ae trefn y basau ar hyd un moleciwl DNA arbennig yn dynodi'r wybodaeth etifeddol: mae hyn yn debyg iawn i drefn llythrennau mewn llyfr, sy'n rhoi brawddeg o wybodaeth i'r darllenydd.<ref>{{cite book |last=Griffiths |first=Anthony, J. F. |title=''Introduction to Genetic Analysis'' |date=2012 |publisher=W. H. Freeman and Company |location=New York |isbn=978-1-4292-2943-2 | page=3 |edition=10th |author2=Wessler, Susan R. |author3=Carroll, Sean B. |author4=Doebley J}}</ref> Cyn i gell rannu drwy [[miosismitosis]], gwneir copi o'r DNA, fel bod y ddwy gell newydd yn cynnwys yr union run gwybodaeth, ac etifedda'r ddwy gell y patrwm (neu'r gyfres) DNA. Y rhan honno o'r moleciwl DNA sy'n dynodi un nodwedd arbennig yw [[genyn]]. Mae gan genynau gwahanol gyfresi gwahanol o fasau. O fewn y celloedd, mae'r llinynau hirion o DNA yn ffurfio strwythurau a elwir yn [[cromosom|gromosomau]]. Mae'r epil yn derbyn defnydd etifeddol cromosomau eu rhiant, ac mae trefn y gyfres DNA yn unigryw i bob unigolyn. Dyma sy'n creu'r amrywiaeth y soniwyd amdano'n gynharach. Mae union leoliad cyfres DNA arbennig o fewn y cromosom yn cael ei alw'n "locws" (lluosog: "loci"). Ceir ffurfiau gwahanol o loci a elwir yn "alelau". Gall y gyfres DNA newid mewn [[miwtad]]au gan ffurfio allelau newydd. Os digwydd y miwtad o fewn genyn yna gall yr allel newydd effeithio nodweddion a reolir gan y genyn hwnnw, gan newid ffenodeip yr organeb.<ref name=Futuyma>{{cite book |last=Futuyma |first=Douglas J. |authorlink=Douglas J. Futuyma |date=2005 |title=Evolution |publisher=Sinauer Associates, Inc. |location=Sunderland, Massachusetts |isbn=0-87893-187-2}}</ref>
 
==Cyfeiriadau==
Wedi dod o "https://cy.wikipedia.org/wiki/Etifeddeg"