Llwybr Llaethog yn awyr y nos: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Y '''Llwybr Llaethog''' yw'r band llydan o oleuni sydd i'w weld yn disgleirio yn wan ar draws awyr y nos o lefydd tywyll. CyfansoddirFe'i gwnaed o oleuni filiynaumiliynau o [[seren|sêr]] pell mewn disg ein [[Yr Alaeth|Galaeth]].

Mae'r Llwybr Llaethog yn eithaf hawdd i'w weld gyda'r llygad noeth, o leoliad sydd yn bellymhell o oleuadau trefol,; ymddengys fel band sydd ynsy'n amgylchu'r wybren. Gall oleuadau trefi guddio'r Llwybr Llaethog yn llwyr. Mae'r band yn fwy llydan a mwy disglair mewn rhai rhannau nag eraill, yn enwedig yn y [[cytser|cytserau]] [[Sagittarius]] a [[Scorpius]]. Mae'r band yn afreolaidd ac yn torri i ddwy rhan mewn rhai lleoedd. Gallai oleuadau trefi guddio'r Llwybr Llaethog yn llwyr.

Mae'r enw ''Llwybr Llaethog'' yn deilliotarddu o'r ffaithhenfyd roeddclasurol, poblgan yrei henfyd clasurolbod yn meddwledrych bodyn tebygrwydddebyg i ffordd a wneuthwyd allan o laeth. ''Via lactea'' (sef ffordd laethog) oedd yr hen enw Lladin, a roedd hynoedd yn dod o'r enw [[Iaith Roeg|Groeg]] ''galaxías kýklos'' (γαλαξίας κύκλος), sef cylch laethog.

Un hen enw Cymraeg am y Llwybr Llaethog oedd ''Caer Gwydion'', sydd ynsy'n gysylltiedig &acirc;â [[Gwydion fab Dôn]] yn [[y Mabinogi|chwedlau y Mabinogi]]. Mae hen enwau eraill yn cynnwys ''Bwa'r Gwynt'', ''Heol y Gwynt'', ''Llwybr y Gwynt'', y ''Ffordd Laethog'', y ''Ffordd Wen'' a'r ''Ffordd Laethwen''.<ref name="geiracad">{{cite book