Criced: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Mae '''criced''' yn gamp bat a phêl ym myd [[chwaraeon]] sydd gan amlaf yn cael ei chwarae rhwng dau dîm o un ar ddeg chwaraewr. Caiff ei chwarae ar gae gwair newydd ei dorri (sydd fel arfer yn siap ofal) a sydd â '[[llain griced|llain]]' o dir, dwy lath ar hugain o hyd, sy'n ddi-wair ar y cyfan. Chwaraeir y gêm gan 120 miliwn o bobl drwy'r byd, mewn nifer o wledydd, gan ei gwneud yr ail gamp mwyaffwyaf poblogaidd.<ref>{{cite web| title=Top 10 Most Popular Sports in the World| url=http://sporteology.com/top-10-popular-sports-world/| first=Khabir Uddin| last=Mughal| publisher=Sporteology| accessdate=2015-06-23}}</ref> Mae tri math o griced - criced undydd (50 pelawd ar lefel ryngwladol), criced 5 diwrnodniwrnod a chriced 20 pelawd.

Ar bob pen y llain, mae strwythur pren wedi ei ffurfio o dri pholyn paralel, fertigol (a elwir yn 'stympiau') wedi eu gyrru i mewn i'r ddaear a dau ddarn croes (caten/catiau) yn gorwedd ar ben y stympiau. Gelwir y strwythurau hyn yn '[[wiced]]i'. Bydd un o chwaraewyr y tîm sy'n maesu (y '[[bowliwr]]') yn bowlio pêl ledr o un wiced tuag at y wiced arall, gan geisio ei darrotharo. Wedi ei 'bowlio', fel arfer, bydd y bêl yn adlamu unwaith oddi ar y llain cyn cyrraedd chwaraewr o'r tîm arall (y '[[batiwr]]'), sy'n amddiffyn y wiced o'rrhag y bêl gyda [[bat criced]] pren. Ceir 6 pêlphelen mewn 'pelawd' a cheir nifer o belawdau mewn gêm ee 20, 40 neu 4050.

Mewn criced proffesiynol, mae hyd y gêm yn amrywio o 20 pelawd (''Twenty20'') (i bob tîm) - i griced prawf a chwaraeir dros gyfnod o bum diwrnodniwrnod. Y 'Cyngor Criced Rhyngwladol' (yr ''ICC'') a Chlwb Criced Marylebone (''MCC'') sy'n gyfrifol am reolau ac amodaugyfreithiau'r gêm undydd a phrawf.<ref>[http://www.lords.org/laws-and-spirit/laws-of-cricket/laws/ MCC{{spaced ndash}}the official Laws of Cricket]. Retrieved 25 July 2009.</ref>

Dywedir i griced gael ei chwarae yn gyntaf yn ne Lloegr tua'r [[16eg ganrif]] ac erbyn y [[18fed ganrif]] datblygodd i fod yn brif gamp cenedlaetholgenedlaethol yn Lloegr. Lledodd y chwarae i nifer o wledydd [[yr Ymerodraeth Brydeinig]] a chwaraewyd y gêm rhyngwladolryngwladol gyntaf yng nghanolganol y [[19eg ganrif]]. Mae gan yr ICC ddeg aelod llawn, (deg gwlad) a 37 o aelodau cysylltiol.<ref>[http://www.cricketarchive.com/Archive/Countries/index.html CricketArchive{{spaced ndash}}full list of ICC member countries]. Retrieved 25 July 2009.</ref> oO ran niferoedd mae criced yn fwyaf poblogaidd yn [[Awstralia]], [[Lloegr]], [[India]], [[Pacistan]], [[India'r Gorllewin]] a gwledydd de [[Affrica]].