Totalitariaeth: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
ehangu |
ehangu a refs |
||
Llinell 3:
Mae llywodraethau totalitaraidd yn aros mewn grym gwleidyddol trwy [[propaganda|bropaganda]] a ledaenir gan gyfryngau torfol a reolir gan y wladwriaeth. Arfau eraill a ddefnyddir gan wladwriaethau totalitaraidd i reoli eu dinasyddion yw: rheolaeth un-blaid (a nodir yn aml gan gwlt personoliaeth carismatig), rheolaeth dros yr economi, rheolaeth dros ryddid mynegiant a chyfyngiant arno, [[gwyliadwriaeth dorfol]] a'r defnydd o [[terfysgaeth wladwriaethol|derfysgaeth wladwriaethol]].
Crewyd y cysyniad o dotalitariaeth yn gyntaf yn y [[1920au]] gan Weimar German a datblygwyd hwn gan y Natsi academaidd Carl Schmitt a [[Ffasgaeth|Ffasgwyr]] [[Eidalaidd]]. Y term a ddefnyddiodd Schmitt oedd '''Totalstaat''' (1927), a hynny o fewn ei waith dylanwadol 'Cysyniad y Wleidyddiaeth' ar wladwriaeth eithriadol o gryf ac oblygiadau cyfreithiol i wlad o'r fath.<ref>{{cite book|first=Carl|last=Schmitt|date=1927|title=The Concept of the Political (German: Der Begriff des Politischen)|isbn=0-226-73886-8|edition=1996 University of Chicago Press|publisher=Rutgers University Press|location=|page=22}}</ref> Yn ystod y [[Rhyfel Oer]] daeth y gwaith hwn yn hynod boblogaeidd, yn enwedig o fewn propoganda gwrth-gomiwnyddol, er mwyn ceisio dangos y tebygrwydd rhwng yr Almaen Natsiaidd a gwladwriaethau Ffasgiaidd eraill ar y naill law a gwladwriaethau Sofietaidd y Blaid Gomiwnyddol ar y llall.<ref>{{cite book|first=Brook|last=Defty|date=2007|title=Britain, America and Anti-Communist Propaganda 1945-1953|publisher=The Information Research Department|others=Chapters 2-5}}</ref>
==Cyfeiriadau==
| |||