Harper Lee: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Dim crynodeb golygu
Dim crynodeb golygu
Llinell 21:
Nofelydd Americanaidd oedd '''Nelle Harper Lee''' ([[28 Ebrill]] [[1926]] – [[19 Chwefror]] [[2016]]) a oedd yn adnabyddus am ei nofel [[To Kill a Mockingbird]]. Roedd y nofel yn llwyddiant o'r cychwyn, gan ennill [[Gwobr Pulitzer]] ac fe ddaeth yn glasur o lenyddiaeth Americanaidd fodern.
 
Roedd y plot a'r cymeriadau wedi eu seilio yn fras ar ei arsylwadau o'i theulu a'i chymdogion, yn ogystal â digwyddiad yn agos i'w thref yn 1936, pan oedd yn 10 mlwydd oed. Mae'r nofel yn ymdrin ac afresymoldeb agwedd oedolion tuag at hil a dosbarth ym Mhellafoedd y De yn ystod y 1930au, drwy lygaid dau blentyn. Roedd y nofel wedi ei ysbrydoli gan yr agweddau hiliol a welodd fel plentyn yn ei chartref o Monroeville. Er mai dim ond un llyfr a gyhoeddodd Lee mewn hanner canrif, fe gwobrwywyd gyda Medal Arlywyddol Rhyddid am ei chyfraniad i lenyddiaeth.<ref>{{cite press release |url=http://georgewbush-whitehouse.archives.gov/news/releases/2007/11/20071105-1.html |title=President Bush Honors Medal of Freedom Recipients |publisher=[[The White House]] |date=November 5, 2007}}</ref> Derbyniodd Lee nifer o raddau er anrhydedd, ond dewisodd peidio siarad ar bob achlysur. Fe wnaeth Lee gynorthwyo ei ffrind agos [[Truman Capote]] gyda'i ymchwil ar gyfer ei lyfr ''[[In Cold Blood]]'' (1966).<ref>{{cite news |newspaper=The Guardian |url=http://www.theguardian.com/books/2013/may/04/harper-lee-sues-agent-copyright |date=May 4, 2013 |author=Harris, Paul |title=Harper Lee sues agent over copyright to To Kill A Mockingbird}}</ref>
 
== Bywyd cynnar ==
Ganwyd a magwyd Nelle Harper Lee yn [[Monroeville]], [[Alabama]], yr ieuengaf o bedwar o blant i Frances Cunningham (Finch) a [[Amasa Coleman Lee]].<ref name="EoABio">{{cite web |last=Anderson |first=Nancy G. |title=Nelle Harper Lee |url=http://eoa.auburn.edu/face/Article.jsp?id=h-1126 |work=The Encyclopedia of Alabama |publisher=Auburn University at Montgomery |accessdate=November 3, 2010 |date=March 19, 2007}}</ref> Ei enw cyntaf, Nelle, oedd enw ei mamgu wedi ei sillafu o chwith, a dyna'r enw roedd hi'n defnyddio.<ref name="KovaleskiNYTimes">{{cite news |last=Kovaleski |first=Serge |date=March 11, 2015 |title=Harper Lee's Condition Debated by Friends, Fans and Now State of Alabama |url=http://mobile.nytimes.com/2015/03/12/arts/artsspecial/harper-lees-ability-to-consent-to-new-book-continues-to-be-questioned.html?referrer=&_r=0 |newspaper=[[New York Times]] |location=New York |access-date=March 12, 2015}}</ref> Harper Lee oedd ei [[llysenw]].<ref name="KovaleskiNYTimes" /> Roedd ei mam yn wraig tŷ; roedd ei thad, yn gyn golygydd a pherchennog papur newydd, yn gyfreithiwr a wasanaethodd gyda Deddfwrfa Daleithiol Alabama o 1926 hyd 1938. Cyn i A.C. Lee ddod yn gyfreithiwr teitl, fe amddiffynnodd dau ddyn du oedd wedi ei gyhuddo o lofruddio perchennog siop gwyn. Cafodd y ddau, tad a mab, eu crogi.<ref name=shields>{{cite book |last=Shields |first=Charles J. |title=Mockingbird: A Portrait of Harper Lee |year=2006 |publisher=Henry Holt and Co. |url=http://books.google.com/books?id=j8cm3hxUd7MC& |accessdate=2016-02-19}}</ref> Roedd gan Nelle Lee tri brawd neu chwaer: Alice Finch Lee (1911–2014),<ref name="aliceobit">{{cite news |url=http://www.latimes.com/local/obituaries/la-me-alice-lee-20141123-story.html |title=Lawyer Alice Lee dies at 103; sister of 'To Kill a Mockingbird' author |newspaper=Los Angeles Times |first=Elaine |last=Woo |date=November 22, 2014}}</ref> Louise Lee Conner (1916–2009) ac Edwin Lee (1920–1951).<ref name="louiseobit">{{cite news |url=http://www.legacy.com/obituaries/gainesville/obituary.aspx?n=louise-l-conner&pid=134447749 |title=Louise L. Conner Obituary |newspaper=The Gainesville Sun}}</ref>
 
Wrth fynychu Ysgol Uwchradd Sirol Monroe, datblygodd Lee ddiddordeb mewn llenyddiaeth Saesneg. Ar ôl graddio o ysgol uwchradd yn 1944,<ref name="EoABio" /> fe fynychodd y coleg i ferched (ar y pryd) [[Huntingdon College]] yn [[Montgomery, Alabama|Montgomery]] am flwyddyn, yna trosglwyddodd i Brifysgol Alabama yn [[Tuscaloosa, Alabama|Tuscaloosa]], lle astudiodd y gyfraith am sawl blwyddyn, a lle ysgrifennodd i bapur newydd y brifysgol, ond ni chwblhoddchwblhaodd ei gradd.<ref name="EoABio" />
 
==Marwolaeth==