Ynys Bŷr: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
BDim crynodeb golygu
Llinell 7:
Mae'r ynys wedi bod yn lle i fyw ers canrifoedd. Mae [[archaeoleg]]wyr wedi darganfod olion pobl oedd yn byw yn [[Hen Oes y Cerrig yng Nghymru|Hen Oes y Cerrig]] yn [[Ogof Nana]] ar yr ynys.
 
Mae'n debyg ei bod fwyaf adnabyddus am ei [[mynachlog]]. Adeiladwyd y gyntaf gan [[Sant]] [[Dyfrig]] yn y [[chweched ganrif]]. [[Clas]] Cymreig oedd y sefydliad hwnnw. Yn ôl un traddodiad, claddwyd Sant [[Cathen]], sefydlydd [[Llangathen]], yno. Yn amser y [[Normaniaid]] adeiladwyd [[Priordy Ynys Bŷr|priordy]] ar safle'r hen fynachlog ac mae rhan o'r hen adeilad yno o hyd. Yr oedd y [[Benedictiaid]] yno o [[1136]] tan i [[Harri VIII o Loegr]] ddiddymu'r mynachlogydd yn [[1536]]. Sefydlodd ygrŵp [[SistersiaidBenedictiaid]] DiwygiedigAnglicanaidd fynachlog ar yr ynys yn [[1906]], ac maen nhw wedi cael eu derbyn i’r [[Eglwys Gatholig]] yn [[1913]]. Oherwydd trafferthion ariannol, maent yn gwerthu’r ynys i’r [[Sistersiaid]], a gyrhaeddodd yn [[1929]] ac yno hyd heddiw.<ref>[http://www.caldey-island.co.uk/caldey%20abbey.htm “Caldey Abbey”], adalwyd 11 Mawrth 2016</ref>.
 
Mewn [[capel]] heb fod ymhell o'r priordy mae carreg gyda ysgrifen [[Ogam]] ac ysgrifen [[Lladin|Ladin]] arni. Mae'r ogam yn darllen - 'Dyma (golofn) Moel Dolbrochion mab .......', a'r Lladin 'Rwyf i wedi ei ddarpar â chroes. Gofynnaf i bawb a gerddo y ffordd hon weddïo dros enaid Cadwgan.'