Santes Tudful: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

[[Sant]]es a roes ei henw i dref [[Merthyr Tudful]] oedd '''Tudful''' (bu farw c. 480).<ref name=Breverton>T. D. Breverton, ''The Book of Welsh Saints'' (Cyhoeddiadau Glyndŵr, 2001).</ref>

Yn ôl traddodiad, roedd Tudful yn ferch i [[Brychan Brycheiniog]]. Dywedir iddi gael ei lladd "gan baganiaid" ger Merthyr Tudful.<ref>T. D. name=Breverton, ''The Book of Welsh Saints'' (Cyhoeddiadau Glyndŵr, 2001).</ref>. Fodd bynnag, gall 'merthyr' yn y Gymraeg olygu "eglwys (er cof am sant neu ar ei fedd)"; ceir enwau lleol tebyg eraill yn ne Cymru, e.e. [[Merthyr Cynog]], [[Merthyr Dyfan]] a [[Merthyr Mawr]], a cheir ''merther'' yn y [[Gernyweg]] a ''merzher'' yn [[Llydaweg]] hefyd, i gyd mewn enwau lleoedd.<ref>''[[Geiriadur Prifysgol Cymru]]'', cyfrol III, tud. 2436.</ref> Gall fod y chwedl am ei lladd wedi datblygu fel ymgais i esbonio'r enw "Merthyr Tudful".