Plygiant: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
JrPol (sgwrs | cyfraniadau) Dim crynodeb golygu |
diagram ac ehangu |
||
Llinell 1:
[[File:R-DSC00449-WMC.jpg|thumb|Plygiant gweladwy mewn gwydriad o ddŵr- mae gan ddŵr indecs plygiant o 1.33]]
An object (in this case a pencil) part immersed in water looks bent due to refraction: the light waves from X change direction and so seem to originate at Y. (More accurately, for any angle of view, Y should be vertically above X, and the pencil should appear shorter, not longer as shown.)
'''Plygiant''' yw'r newid gweladwy mewn [[ton]] oherwydd newid ei [[buanedd|fuanedd]]. Gwelir hyn pan mae ton yn pasio trwy un cyfrwng gweladwy i'r llall. Plygiant golau yw'r esiampl mwyaf amlwg, ond gall unrhyw don
<small>''Mae'r hafaliadau isod yn ufuddhau i'r ddeddf snell''</small>
:<math>\frac{\sin\theta_1}{\sin\theta_2} = \frac{v_1}{v_2} = \frac{n_2}{n_1}</math>
Llinell 12:
:<math>v_1</math> a <math>v_2</math> yn gyflymderau trwy'r cyfrwng.
:<math>\theta_1</math> a <math>\theta_2</math> yw'r ongl rhwng y normal a'r pelydryn trawol.
:<math>n_1</math> a <math>n_2</math> yw'r
[[Delwedd:Pencil in a bowl of water.png|bawd|650px|chwith|Yn y diagram hwn mae'r petrual lliw tywyll yn cynrychioli pensel yn stico mas o wydr yfed, neu fowlen. Y petrual lliw golau yw safle'r bensel fel mae'n ymddangos i'r llygad. Mae'r diwedd, neu'r 'pen' (X) yn edrych fel pe tae yn (Y), safle is / mwy bas nag (X).<br />Sylwer hefyd fod y tonnau sy'n cyrraedd y llygad o (X) wedi newid cyfeiriad ac yn ymddangos mai eu tarddiad yw (Y). Dylai bod (Y) yn union fertig uwchben (X) a'r bensel yn ymddangos yn fyrach ac nid hirach.]]
==Eglurhad==
Mewn [[opteg]], mae plygiant yn ffenomena sy'n digwydd pan fo tonnau'n teithio drwy gyfrng gyda un mynegrif plygiant i gyfrwng arall (gyda mynegrif plygiant arall) ar ongl arosgo. Ar y ffin hwnnw rhwng y ddau gyfrwng mae cyflymder y tonnau'n newid, sydd fel arfer, hefyd yn creu newid yn y cyfeiriad. Mae ei donfedd yn cynyddu neu'n lleihau, ond ei amlder yn aros yn gyson. Er enghraifft, mae ton o olau yn plygu fel y mae'n treiddio i fewn i wydr ac fel mae'n dod allan ohono. Mae ton sy'n teithio ar hyd y normal (h.y. yn berpendiciwlar i'r ffin rhwng y ddau gyfrwng), fodd bynnag, yn newid cyflymder ond nid ei chyfeiriad. Dywedir fod 'plygiant' yn dal i ddigwydd yn yr achos yma. Roedd dealltwriaeth o'r ffenomena hwn a'r syniadaeth hyn yn allweddol i'r gwaith o ddyfeisio [[lens]]ys a [[telesgop|thelesgop]].
== Gweler hefyd ==
| |||