David Crystal: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
BDim crynodeb golygu
ehangu
Llinell 1:
{{Infobox scientist
[[Delwedd:David crystal.jpg|bawd|200px|David Crystal]]
| name = David Crystal
| image = David crystal.jpg
| imagesize =
| alt =
| caption = David Crystal yn arwyddo llyfr yng Ngwyl Humber mouth, 2009.
| birth_name =
| birth_date = {{Birth date and age|df=yes|1941|7|6}}
| birth_place = [[Lisburn]], Gogledd Iwerddon
| death_date =
| death_place =
| nationality = Prydeinig
| field = [[Ieithyddiaeth]]
| alma_mater = [[Coleg Prifysgol Llundain]]
| influenced by =
| influenced =
| awards =
| website = {{URL|www.davidcrystal.com}}
}}
[[Ieithyddiaeth|Ieithydd]], [[academydd]] ac [[awdur]] yw'r Athro '''David Crystal, [[OBE]]''' (ganwyd [[6 Gorffennaf]] [[1941]]).
 
==Bywyd cynnar ac addysg==
[[Ieithyddiaeth|Ieithydd]], [[academydd]] ac [[awdur]] yw'r Athro '''David Crystal, [[OBE]]''' (ganwyd [[6 Gorffennaf]] [[1941]] yn [[Lisburn]], [[Gogledd Iwerddon]]). Cafodd ei fagu yn ddwyieithog yn y [[Cymraeg|Gymraeg]] a'r [[Saesneg]] yng [[Caergybi|Nghaergybi]]. Mynychodd [[Coleg St Mair, Lerpwl|Coleg St Mair]], [[Lerpwl]], a [[Coleg y Brifysgol, Llundain|Choleg y Brifysgol]], [[Llundain]], lle astudiodd Saesneg. Daeth yn [[darlithydd|ddarlithydd]] ieithyddiaeth yng [[Prifysgol Cymru, Bangor|Ngoleg y Brifysgol]], [[Bangor]], ac rhwng [[1965]] a [[1985]] bu'n Anthro Gwyddor Ieithyddiaeth ym [[Prifysgol Reading|Mhrifysgol]] [[Reading]]. Yn 1995 derbynnodd Urdd yr Ymerodraeth Brydeinig am wasanaethau i'r iaith Saesneg. Mae'n awdur drost 60 o lyfrau ar yr iaith Saesneg ac ieithyddiaeth, mae hefyd wedi golygu a chyfrannu at nifer o [[cyfeirlyfr|gyfeirlyfrau]]. Mae ef hefyd yn Gymrawd Cychwynnol o [[Cymdeithas Ddysgedig Cymru|Gymdeithas Ddysgedig Cymru]].
Ganwyd Crystal yn [[Lisburn]], Gogledd Iwerddon. Fe'i magwyd yn ddwyieithog yn y [[Cymraeg|Gymraeg]] a'r [[Saesneg]] yng [[Caergybi|Nghaergybi]] ac yna [[Lerpwl]] lle mynychodd [[Coleg St Mair, Lerpwl|Coleg St Mair]] o 1951.<ref name="camb">{{cite web | url=http://www.cambridge.org/uk/linguistics/crystal/about_the_author.htm | title=All About...The Author | publisher=Cambridge University Press | accessdate=22 May 2015}}</ref> Astudiodd Saesneg yng [[Coleg y Brifysgol, Llundain|Ngholeg y Brifysgol]], [[Llundain]] rhwng 1959 a 1962.<ref name="camb" />
 
==Gyrfa==
Roedd yn ymchwilydd o dan [[Randolph Quirk]] rhwng 1962 a 1963, yn gweithio ar Arolwg o Ddefnydd y Saesneg.<ref name="camb" /><ref name="bangor">{{cite web | url=http://www.bangor.ac.uk/linguistics/about/davidcrystal.php.en | title=Staff Profile of Professor David Crystal | publisher=Prifysgol Bangor University | accessdate=22 May 2015}}</ref> Ers hynny mae wedi darlithio yn [[Prifysgol Cymru, Bangor|Ngholeg y Brifysgol]], [[Bangor]] ac rhwng [[1965]] a [[1985]] bu'n Athro Gwyddor Ieithyddiaeth ym [[Prifysgol Reading|Mhrifysgol]] [[Reading]]. Mae'n Athro Ieithyddiaeth er anrhydedd ym Mhrifysgol Bangor.<ref name="GuardProfile">{{cite web | url=http://www.theguardian.com/profile/davidcrystal | title=David Crystal profile | work=[[The Guardian]] | accessdate=22 May 2015}}</ref>
 
Ers ymddeol o waith academaidd llawn amser, bu'n gweithio fel awdur, golygydd ac ymgynghorydd ac mae'n cyfrannu i ddarllediadau radio a theledu. Mae ei gysylltiad gyda'r [[BBC]] yn amrywio o gyflwyno cyfres am faterion ieithyddol ar [[BBC Radio 4]], i bodlediadau ar wefan y [[BBC World Service]] ar gyfer pobl sy'n dysgu Saesneg.<ref name=bio>{{cite web|url=http://www.crystalreference.com/David_Crystal/biography.htm|title=Biography|publisher=Crystal Reference|year=2005|accessdate=2007-10-15}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.aidanbell.com/html/hkbell/DCrystal.htm|title=David Crystal|author=Hazel Bell|publisher=Journal of Scholarly Publishing|date=1 October 1999|accessdate=2007-10-15}}</ref>
 
Yn 1995 derbynnodd Urdd yr Ymerodraeth Brydeinig am wasanaethau i'r iaith Saesneg. Mae'n awdur dros 60 o lyfrau ar yr iaith Saesneg ac ieithyddiaeth, mae hefyd wedi golygu a chyfrannu at nifer o [[cyfeirlyfr|gyfeirlyfrau]]. Mae ef hefyd yn Gymrawd Cychwynnol o [[Cymdeithas Ddysgedig Cymru|Gymdeithas Ddysgedig Cymru]].
 
Mae'n byw yng Nghaergybi gyda'i wraig, sy'n gyn-therapydd lleferydd a nawr yn awdur plant. Mae ganddo pedwar o blant. Mae ei fab [[Ben Crystal]] hefyd yn awdur a wedi cyd-ysgrifennu tri llyfr gyda'i dad.<ref name="indie">{{cite web | url=http://www.independent.co.uk/arts-entertainment/books/features/watch-what-youre-saying-linguist-david-crystal-on-twitter-texting-and-our-native-tongue-1919271.html | title=Watch what you're saying!: Linguist David Crystal on Twitter, texting and our native tongue | work=[[The Independent]] | date=14 March 2010 | accessdate=21 May 2015 | last=Lo Dico | first=Joy}}</ref>
 
== Cysylltiadau allanol ==