Gwalch Marthin: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Yn dileu "Goshawkfly.jpg". Cafodd ei dileu oddi ar Gomin gan MPF achos: Copyright violation; see c:Commons:Licensing: © Rick Klein / Cornell Ornithological Lab (not USDA as claimed). |
|||
Llinell 16:
Mae'r '''Gwalch Marth''' ('''''Accipiter gentilis''''') yn [[aderyn rheibiol]] sy'n gyffredin trwy rannau helaeth o rannau gogleddol [[Ewrop]], [[Asia]] a [[Gogledd America]].
Yn y rhannau lle mae'r gaeafau yn arbennig o oer mae'n mudo tua'r de, ond mewn rhannau eraill, megis Gorllewin Ewrop, mae'n aros o gwmpas ei diriogaeth trwy'r flwyddyn.
Mae'n nythu mewn coed, ac yn hela adar, hyd at faint [[Ffesant]] ac anifeiliad hyd at faint [[Ysgyfarnog]] ambell dro. Mae'n medru symud yn gyflym trwy'r coed i ddal adar cyn iddynt wybod ei fod yno. Gellir adnabod y Gwalch Marth o'i gynffon hir ac adenydd gweddol fyr a llydan, sy'n ei alluogi i symud yn gyflym trwy'r coed. Mae'r ceiliog yn llwydlad ar ei gefn a llinellau llwyd ar y fron, tra mae'r iâr yn fwy llwyd tywyll gyda llai o liw glas ar y cefn. Gellir cymysgu rhwng y Gwalch Marth a'r [[Gwalch Glas]] ar brydiau, ond mae'r Gwalch Marth yn aderyn mwy o faint. Fel gyda'r Gwalch Glas, mae'r iâr yn fwy na'r ceiliog. Mae'r ceiliog rhwng 49 a 56
▲Mae'n nythu mewn coed, ac yn hela adar, hyd at faint [[Ffesant]] ac anifeiliad hyd at faint [[Ysgyfarnog]] ambell dro. Mae'n medru symud yn gyflym trwy'r coed i ddal adar cyn iddynt wybod ei fod yno. Gellir adnabod y Gwalch Marth o'i gynffon hir ac adenydd gweddol fyr a llydan, sy'n ei alluogi i symud yn gyflym trwy'r coed. Mae'r ceiliog yn llwydlad ar ei gefn a llinellau llwyd ar y fron, tra mae'r iâr yn fwy llwyd tywyll gyda llai o liw glas ar y cefn. Gellir cymysgu rhwng y Gwalch Marth a'r [[Gwalch Glas]] ar brydiau, ond mae'r Gwalch Marth yn aderyn mwy o faint. Fel gyda'r Gwalch Glas, mae'r iâr yn fwy na'r ceiliog. Mae'r ceiliog rhwng 49 a 56 cm o hyd a 93-105 cm ar draws yr adenydd. Er fod y mesuriadau yma yn weddol debyg i iâr Gwalch Glas, mae'r Gwalch Marth yn edrych yn aderyn mwy. Mae'r iâr yn fwy o lawer, 58-64 cm o hyd a 108-127 cm ar draws yr adenydd, tua'r un faint a [[Bwncath]].
Credir fod y Gwalch Marth wedi diflannu o [[Cymru|Gymru]] erbyn y 19eg ganrif, ond fod adar wedi eu rhyddhau yn ddiweddarach gan hebogwyr a'r rheini wedi ail-sefydlu'r boblogaeth. Mae wedi manteisio ar y fforestydd a blannwyd gan y Comisiwn Coedwigaeth, sy'n cynnig digon o le i nythu, ac mae'n debyg fod tua can pâr yn nythu yng Nghymru bellach, a'r nifer yn cynyddu.
| |||