Tomato: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

}}

 

 

Ceir sawl math o domato, ac mewn gwledydd tymheredd cŵl, fe'i tyfir yn y [[tŷ gwydr]]. Yn gyffredin, gall dyfu i uchder o 1–3 metr (3–10 tr) gyda bonyn gwan; oherwydd hyn, ar adegau, mae'r planhigyn yn 'cropian' ar y ddaear, yn aml dros blanhigion eraill. Mae'n blanhigyn lluosflwydd, parhaol yn ei ardaloedd brodorol, ond mewn gwledydd oerach gall fod yn flodyn unflwydd. Ar gyfartaledd mae ei ffrwyth yn pwyso oddeutu 100 gram (4 owns).<ref name="rijkzwaan">{{cite web|title=Tomaat september 2010, RZ Seeds & Services |url=http://www.rijkzwaan.nl/wps/wcm/connect/76e25a80440b8370aa7dffd79ded817c/PDF+S%26S+Tomaat+sept+2010.pdf?MOD=AJPERES|quote=Het gemiddeld vruchtgewicht ligt tussen de 102 en 105 gram en de kwaliteit is goed.}} 2010 rijkzwaan.nl</ref><ref name="enzazaden">{{cite web|title=Enza Zaden – Teeltnieuws|url=http://www.enzazaden.nl/GrowerServices/news/?page=12|quote=Het gemiddelde vruchtgewicht van Ingar ligt tussen 100–110 gram.}} 6 Awst 2009 enzazaden.nl</ref>

Tarddiad y gair yw ''tomatl'', un o eiriau'r iaith ''Nahuatl'', sef un o ieithoedd yr [[Asteciaid]]. Fe'i benthyciwyd i'r [[Sbaeneg]], ac yn ei dro, i'r Saesneg, ac oddi yno i'r [[Cymraeg|Gymraeg]]. Ymddangosodd mewn print yn gyntaf yn 1595.<ref name="Home cooking">{{cite web|url=http://homecooking.about.com/od/foodhistory/a/tomatohistory.htm |title=Tomato History - The history of tomatoes as food – |publisher=Home cooking |date= |accessdate=2013-08-07}}</ref>

 

 

Defnyddir ffrwyth coch y tomato gan gogyddion fel llysieuyn, fel arfer, ee mewn saws gyda chig. O ran [[botaneg]] a gwyddoniaeth y planhigyn, fodd bynnag, oherwydd fod ynddo [[hedyn|hadau]], ffrwyth ydyw, sy'n debycach i'r banana a'r afal nag ydyw i foronen neu feipen.