Firws: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Billinghurst (sgwrs | cyfraniadau)
B →‎Gweler hefyd: remove redundant template, link FA now managed from Wikidata, removed: {{Cyswllt erthygl ddethol|ca}} (4) using AWB
Llusiduonbach (sgwrs | cyfraniadau)
Dim crynodeb golygu
Llinell 27:
|pages=29}}</ref>
 
Cyhoeddodd [[Dmitri Ivanovsky]] yn 1892 erthygl yn disgrifio pathogen nad oedd yn [[bacteria|facteri]] a oedd yn heintio planhigion [[tybaco]]; roedd yr erthygl mewn gwirionedd yn disgrifio [[Martinus Beijerinck]] a ddarganfyddodd y feiwrs hwn yn 1898, ac ers hynny mae tua 5,000 gwahanol fathau wedi'u disgrifio mewn peth manylder. Gwyddir hefyd fod miliynnaumiliynau o wahanol fathau ar gael nad ŷnt wedi'u cofnodi'n fanwl.<ref name="Breitbart M, Rohwer F 2005 278–84">{{vcite journal|author=Breitbart M, Rohwer F|title=''Here a virus, there a virus, everywhere the same virus?''|journal=Trends Microbiol |volume=13|issue=6|pages=278–84|year=2005|pmid=15936660|doi=10.1016/j.tim.2005.04.003}}</ref> Fe'i canfyddir ym mhob [[ecosystem]] dan haul ac mae mwy ohonynt nac unrhyw organeb arall.<ref name="Lawrence">{{vcite journal|author=Lawrence CM, Menon S, Eilers BJ, ''et al.''|title=''Structural and functional studies of archaeal viruses''|journal=J. Biol. Chem.|volume=284|issue=19|pages=12599–603|year=2009|pmid=19158076|doi=10.1074/jbc.R800078200|pmc=2675988}}</ref><ref>{{vcite journal|author=Edwards RA, Rohwer F|title=Viral metagenomics|journal=Nat. Rev. Microbiol. |volume=3|issue=6|pages=504–10|year=2005|pmid=15886693|doi=10.1038/nrmicro1163}}</ref> Gelwir yr astudiaeth o feirws yn [[firoleg]] sy'n is-ddosbarth o' feicrobioleg.
 
Mae sut y maent wedi tarddu (o ran hanes esblygiad bywyd) yn niwlog. Ceir dau bosibilrwydd: yn gyntaf, gallant fod wedi esblygu allan o blasmidau (darnau bychain o DNA) a all symud o un gell i'r llall. Yr ail bosibilrwydd yw iddynt esblygu allan o facteria. Credir hefyd eu bont yn ddull pwysig o drawsffurfio genynol llorweddol - sy'n beth da o ran bioamrywiaeth.<ref name = "Canchaya">{{vcite journal|author=Canchaya C, Fournous G, Chibani-Chennoufi S, Dillmann ML, Brüssow H|title=''Phage as agents of lateral gene transfer|journal=Curr. Opin. Microbiol. ''|volume=6 |issue=4 |pages=417–24 |year=2003 |pmid=12941415|doi=10.1016/S1369-5274(03)00086-9}}</ref>