Cytundeb Aberconwy: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
BDim crynodeb golygu |
|||
Llinell 1:
Cytundeb a arwyddwyd rhwng [[Llywelyn Ein Llyw Olaf]] ac [[Edward I, Brenin Lloegr]] yn [[1277]] oedd '''Cytundeb Aberconwy'''. Rhoddodd Llywelyn ei sêl ar y ddogfen ar [[9 Tachwedd]], 1277. Trefnwyd y cytundeb yn [[Abaty Aberconwy]] gyda [[Tudur ab Ednyfed]] a [[Goronwy ap Heilin]] yn cynrychioli Tywysog Gwynedd yn y trafodaethau â chynrychiolwyr Edward I.<ref name="J. Beverley Smith 1986">J. Beverley Smith, ''Llywelyn ap Gruffudd, Tywysog Cymru'' (Caerdydd, 1986). Pennod VIII: 'Aberconwy'.</ref>
[[Delwedd:AberconwyAbbey.JPG|250px|bawd|Saif Eglwys [[Conwy]] ar safle'r abaty lle trefnwyd y Cytundeb hanesyddol.]]
Cadwodd Llywelyn y teitl [[Tywysog Cymru]], a chafodd ganiatâd i briodi [[Elinor de Montfort]]. Ond unig etifeddiaeth Llywelyn oedd [[teyrnas Gwynedd|Gwynedd Uwch Conwy]] - bu rhaid iddo ildio'r [[Berfeddwlad]] "yn dragwyddol" i [[Coron Lloegr|Goron Lloegr]] - a doedd dim ond pump o fân-arglwyddi [[Cymru]] i dalu gwrogaeth iddo gan fod y gweddill i dalu gwrogaeth i Edward. Roedd [[Dafydd ap Gruffudd|Dafydd]] ei frawd i gael llywodraethu [[cantref]]i [[Rhufoniog]] a [[Dyffryn Clwyd]] ac roedd [[Gruffudd ap Gwenwynwyn]] i gael [[Powys]].<ref
Er bod y cytundeb yn golygu gostyngiad sylweddol yn safle Llywelyn, a hynny ar ôl llawer o frwydro caled, yr oedd ymhell o fod yr hyn a ddymunai Edward, sef gostyngiad llwyr [[teyrnas Gwynedd|Gwynedd]] annibynnol a'i throi'n rhan o deyrnas Lloegr.<ref
==Cyfeiradau==
|