Rhys ap Maredudd: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Gruffudd ap Rhys oedd ei dad a'i daid oedd [[Rhys ap Gruffudd]] (1132 – 28 Ebrill 1197) a adnabyddid hefyd fel 'yr Arglwydd Rhys'. Yn 1285 priododd Ada de Hastings , a daeth castell [[Castell Newydd Emlyn]] yn rhan o'i diriogaeth. Gwrthryfelodd yn erbyn Edward ar [[[8 Mehefin]] [[1287]] pan oresgynnodd Iscennen ac anrheithiodd lawer o diroedd yng ngorllewin Cymru cyn belled â [[Llanbadarn]]. Danfonodd [[Edward I, brenin Lloegr]] y rhaglyw, iarll Cernyw, i'w atal ac ymosododd yntau a milwyr y brenin ar y Dryslwyn, o wahanol gyfeiriadau, ar 5 Medi. Ni ddaliwyd Rhys, fodd bynnag, a pharhaodd y gwrthryfel nes y syrthiodd Castell Newydd Emlyn hefyd ar 20 Ionawr 1288. Cofnodir gwrit ynglŷn â'i achos iddo geisio dianc i'r [[Iwerddon]], ond nid yw hynny'n sicr. Ond daliwyd ef ac yn 1291 dienyddiwyd ef yn Efrog.

Ar ei ôl cododd [[Madog ap Llywelyn]] gan arwain gwrthryfel 1294–95 a oedd yn cynnwys [[Brwydr Maes Maidog]].