Carla Lane: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Dafyddt (sgwrs | cyfraniadau) BDim crynodeb golygu |
Dafyddt (sgwrs | cyfraniadau) Ehangu |
||
Llinell 2:
| name = Carla Lane<br>[[Urdd yr Ymerodraeth Brydeinig|OBE]]
| image =
| birth_name =
| birth_date = {{dyddiad geni|df=y|1928|8|5}}
| birth_place = [[Lerpwl]], [[Swydd Gaerhirfryn]]
| death_date = {{dyddiad marw ac oedran|df=y|2016|5|31|1928|8|5}}
| death_place = Lerpwl, Lloegr
| occupation = Sgriptwraig
| nationality = Prydeinig
Llinell 13:
| notableworks = ''The Liver Birds'' <small>''(1969–78, 1996)</small>''<br>''Bless This House'' <small>''(1971–76)</small>''<br>''Butterflies'' <small>''(1978–83)</small>''<br>''Solo'' <small>''(1981–82)</small>''<br>''The Last Song'' <small>''(1981–83)</small>''<br>''Leaving'' <small>''(1984–85)</small>''<br>''The Mistress'' <small>''(1985–87)</small>''<br>''Bread'' <small>''(1986–91)</small>''<br>''Screaming'' <small>''(1992)</small>''<br>''Luv'' <small>''(1993–94)</small>''
| spouse = Arthur Hollins <small>(1954–1980) (ysgarwyd)</small>
| children =
}}
Awdures Seisnig oedd '''Carla Lane'''
==Bywyd cynnar==
Roedd Lane hefyd yn adnabyddus am ei gwaith yn ymgyrchu dros hawliau anifeiliaid. Hyd at 2009, roedd yn rhedeg gwarchodfa anifeiliaid, Animaline, yn Horsted Keynes, Sussex. Roedd hawliau anifeiliaid yn thema yn ei gwaith ysgrifennu; er enghraifft, roedd y cymeriad Darwin yn ''Luv'' yn aelod o anifeiliaid grŵp hawliau. Gwobrwyd Lane gyda OBE ym 1989, ond fe'i ddychwelodd mewn protest am fod [[Urdd yr Ymerodraeth Brydeinig|CBE]] wedi ei roi i rheolwr gyfarwyddwr Huntingdon Life Sciences, labordy yn gwneud profion ar anifeiliaid.<ref>{{dyf newyddion|url=http://www.standard.co.uk/showbiz/carla-lanes-out-of-bread-why-the-famous-scriptwriter-is-moving-her-home-and-animal-sanctuary-6938356.html|teitl=Carla Lane's out of bread: Why the famous scriptwriter is moving her home and animal sanctuary|dyddiad=24 June 2008|dyddiadcyrchu=31 Mai 2016|iaith=en|cyhoeddwr=Evening Standard}}</ref>▼
Ganwyd Roma Barrack yn [[Gorllewin Derby]], [[Lerpwl]].<ref>{{Cite web | url = http://search.findmypast.co.uk/results/world-records/england-and-wales-births-1837-2006?firstname=roma&lastname=barrack| title = Roma Barrack: Births | website= FindMyPast.co.uk| accessdate=31 May 2016}}</ref><ref name=findmypast>{{Cite web | url = http://search.findmypast.co.uk/results/world-records/england-and-wales-marriages-1837-2008?firstname=roma&lastname=barrack| title = Roma Barrack: Marriage record | website= FindMyPast.co.uk| accessdate=31 May 2016}}</ref> Gwasanaethodd ei thad Gordon De Vince Barrack, a anwyd yng Nghaerdydd,<ref>{{Cite web | url = http://search.findmypast.co.uk/results/world-records/england-and-wales-births-1837-2006?firstname=gordon%20d&lastname=barrack| title = Gordon Barrack: Births| website= FindMyPast.co.uk| accessdate=31 May 2016}}</ref><ref>{{Cite web | url = http://search.findmypast.co.uk/results/world-records/england-and-wales-marriages-1837-2008?lastname=barrack&spouse1surname=foran| title = Barrack/Foran: Marriages| website= FindMyPast.co.uk| accessdate=31 May 2016}}</ref> yn y llynges fasnach. Aeth i ysgol gwfaint, ac yn 7 oed, enillodd wobr ysgol am farddoni<ref name=Someday>{{cite book|date=31 October 2006|author=Carla Lane|isbn=18-61059736|title= Someday I'll Find Me: Carla Lane's Autobiography|publisher=Robson Books}}</ref> Fe'i magwyd yn West Derby ac yna [[Heswall]].<ref>{{Cite web | url = http://www.liverpoolecho.co.uk/news/liverpool-news/liver-birds-bread-creator-carla-11410199 | title = Liver Birds and Bread creator Carla Lane has died aged 87 | accessdate = 31 May 2016| work = Liverpool Echo | date = 31 May 2016}}</ref> Gadawodd ysgol yn 14 oed, a gweithiodd yn y byd nyrsio.<ref name=Telegraph/> Yn ôl ei hunangofiant, fe briododd yn 17 oed a chafodd ddau fab erbyn yr oedd yn 19 oed,<ref name=Someday></ref> er bod cofnodion swyddogol yn dangos ei bod yn 19 pan briododd.<ref name=findmypast/>
==Gyrfa
Yn y 1960au roedd hi'n ysgrifennu straeon byrion a sgriptiau radio. Daeth ei llwyddiannau cyntaf mewn cydweithrediad â Myra Taylor, a gyfarfu mewn gweithdy awduron yn Lerpwl, cyn iddi gychwyn ar ei gyrfa unigol. Fe fyddai Carla a Myra yn cyfarfod yn aml yng Ngwesty Adelphi yng nghanol dinas Lerpwl i ysgrifennu.
==Lles anifeiliaid==
▲Roedd Lane hefyd yn adnabyddus am ei gwaith yn ymgyrchu dros hawliau anifeiliaid. Hyd at 2009, roedd yn rhedeg gwarchodfa anifeiliaid, Animaline, yn Horsted Keynes, Sussex. Roedd hawliau anifeiliaid yn thema yn ei gwaith ysgrifennu; er enghraifft, roedd y cymeriad Darwin yn ''Luv'' yn aelod o anifeiliaid grŵp hawliau. Gwobrwyd Lane gyda OBE ym 1989, ond fe'i ddychwelodd mewn protest am fod [[Urdd yr Ymerodraeth Brydeinig|CBE]] wedi ei roi i rheolwr gyfarwyddwr Huntingdon Life Sciences, labordy yn gwneud profion ar anifeiliaid.<ref>{{dyf newyddion|url=http://www.standard.co.uk/showbiz/carla-lanes-out-of-bread-why-the-famous-scriptwriter-is-moving-her-home-and-animal-sanctuary-6938356.html|teitl=Carla Lane's out of bread: Why the famous scriptwriter is moving her home and animal sanctuary|dyddiad=24 June 2008|dyddiadcyrchu=31 Mai 2016|iaith=en|cyhoeddwr=Evening Standard}}</ref>
==Bywyd hwyrach a marwolaeth==
Cyhoeddodd ei hunangofiant, ''Someday I'll Find Me: Carla Lane's Autobiography'', yn 2006. Bu farw Lane yng nghartref nyrsio Stapley yn Lerpwl ar 31 Mai 2016.<ref name=BBC>{{Cite web | url = http://www.bbc.co.uk/news/uk-36421543 | title =Television sitcom writer Carla Lane dies, aged 87| date = 31 May 2016| accessdate = 31 May 2016 | publisher = BBC News}}</ref>
== Cyfresi teledu ==
{{div col|cols=3}}
* 1969-78, 96 - ''The Liver Birds'' (gyda Myra Taylor ac eraill)
* 1971-76 - ''yn Bless This House'' (gyda Myra Taylor ac eraill)
Llinell 38 ⟶ 46:
* 1993-94 - ''Luv''
* 1995 - ''Searching''
{{div col end}}
==Cyfeiriadau==
{{cyfeiriadau|2}}
== Dolenni allanol ==
| |||