Môl (uned): Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
AshleyB (sgwrs | cyfraniadau)
ehangu ac enghreifftiau
Deri Tomos (sgwrs | cyfraniadau)
B Rwyf wedi bod yn hu' a thynnu'r book citation nad oedd yn gweithio.
Llinell 1:
Mae '''môl''' (Saesneg: ''Mole'') yn un o'r saith prif [[System Ryngwladol o Unedau|uned rhyngwladol]] o fesur swmp y deunydd a ddefnyddir mewn arbrawf. Fe'i cyfieithwyd yn 1897 o'r gair [[Almaeneg]] "''Molekulärgewicht''" sy'n tarddu o'r gair "moleciwl". Y [[cemeg]]ydd Wilhelm Ostwald a fathodd y term yn gyntaf yn yr Almaeneg, ond roedd y syniad o uned safonol i fesur hyn-a-hyn o ddeunydd wedi cael ei ddefnyddio am o leiaf canrif cyn hynny.<ref>{{cite book | first = Wilhelm | last = Ostwald | authorlink = Wilhelm Ostwald | date = (1893) | location = Leipzig | teitl = ''Hand- und Hilfsbuch zur ausführung physiko-chemischer Messungen''. | tudalenLeipzig =(tud &nbsp;119}})</ref> Mae un môl o unrhyw un sylwedd yn cynnwys yr un nifer ([[Cysonyn Avogadro|rhif Avogadro]]) o foleciwlau felly mae'r môl yn uned ddefnyddiol wrth wneud mesuriadau cemegol cymhleth.
 
Mae un môl o unrhyw [[elfen]], [[moleciwl]], [[cyfansoddyn]] a.y.y.b yn pwyso'r un pwysau (mewn [[gram|gramau]]) â'r cyfanswm o'r [[rhif más|rhifau más]] o bob atom sydd yn y rhywogaeth. Er enghraifft, mae un môl o [[sodiwm]] (Na) yn pwyso 23 gram ac un môl o d[[dŵr]] (H<sub>2</sub>O) yn pwyso 18 gram (2 x 1 am yr atomau hydrogen ac 16 am yr atom ocsigen).