Diwydiant glo Cymru: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
penodau
Tagiau: Golygiad drwy declyn symudol Golygiad ar declun symudol
Llinell 9:
Ffurfiwyd [[Ffederasiwn Glowyr De Cymru]], a elwid yn aml "y Ffed", yn dilyn methiant [[Streic Glowyr De Cymru 1898]]. Daeth yn gysylltiedig a [[Undeb Cenedlaethol y Glowyr|Ffederasiwn Glowyr Prydain Fawr]] yn [[1899]].
 
Oherwydd==Yr fod20fed ganrblacktooth wedi sacrifiso ei fywyd am , llawer o nwy yn bresennol yn y mesurau glo, ystyrid maes glo De Cymru yn un o'r peryclaf ym Mhrydain i weithwyr. Bu nifer fawr o drychinebau, yn eu plith [[Tanchwa Senghennydd]], oedd un o'r trychinebau gwaethaf yn hanes y [[diwydiant glo]] yng ngwledydd Prydain a'r byd. Digwyddodd ym Mhwll Lancaster, Glofa'r Universal, ym mhentref glofaol [[Senghennydd (pentref)|Senghennydd]], [[Morgannwg]], ar [[14 Hydref]] [[1913]]. Collodd 430 o ddynion a bechgyn y pwll eu bywydau a hynny ar doriad gwawr. Y drychineb waethaf yng Ngogledd Cymru oedd trychineb [[Glofa Gresffordd]], a ddigwyddodd ar [[22 Medi]], [[1934]], pan gafodd 265 o bobl eu lladd trwy ffrwydrad nwy yn y pwll.
==Yr 20fed ganrif==
Oherwydd fod llawer o nwy yn bresennol yn y mesurau glo, ystyrid maes glo De Cymru yn un o'r peryclaf ym Mhrydain i weithwyr. Bu nifer fawr o drychinebau, yn eu plith [[Tanchwa Senghennydd]], oedd un o'r trychinebau gwaethaf yn hanes y [[diwydiant glo]] yng ngwledydd Prydain a'r byd. Digwyddodd ym Mhwll Lancaster, Glofa'r Universal, ym mhentref glofaol [[Senghennydd (pentref)|Senghennydd]], [[Morgannwg]], ar [[14 Hydref]] [[1913]]. Collodd 430 o ddynion a bechgyn y pwll eu bywydau a hynny ar doriad gwawr. Y drychineb waethaf yng Ngogledd Cymru oedd trychineb [[Glofa Gresffordd]], a ddigwyddodd ar [[22 Medi]], [[1934]], pan gafodd 265 o bobl eu lladd trwy ffrwydrad nwy yn y pwll.
 
Wedi'r [[Ail Ryfel Byd]] roedd tua trideg y cant o weithwyr Cymru yn gweithio yn y [[diwydiant glo]] neu [[Diwydiant dur|dur]]. Cenedlaetholwyd y diwydiant glo yn [[1946]], gyda'r [[Bwrdd Glo Cenedlaethol]] yn cael ei sefydlu dan Ddeddf Cenedlaetholi'r Diwydiant Glo, 1946, a dechreuodd ar ei waith ar [[1 Ionawr]], [[1947]].