Beli Mawr: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Porius1 (sgwrs | cyfraniadau)
cat
ehangu fymryn
Llinell 1:
:''Am enghreifftiau eraill o'r enw, gweler [[Beli]].''
Roedd '''Beli Mawr''' neu '''Beli fab Manogan''' yn gymeriad mewn mytholeg Gymreig ac yn ymddangos fel brenin y Brythoniaid yn yr ''[[Historia Brittonum]]'' a briodolir i [[Nennius]]. Mae'n cael ei enwi ar ddechrau ''[[Cyfranc Lludd a Llefelys]]'', yn [[Llyfr Taliesin]] ac yn ''[[Breuddwyd Macsen]]'' lle dywedir fod Macsen wedi cymeryd meddiant ar Ynys Prydain oddi ar Beli fab Manogan. Roedd nifer o deuluoedd amlwg, er enghraifft teulu [[Cunedda]], yn hawlio bod yn ddisgynyddion Beli Mawr. Fe all fod yn cyfateb i'r duw [[y Celtiaid|Celtaidd]] [[Belenus]].
 
Roedd '''Beli Mawr''' neu '''Beli (Mawr) fab Manogan''' yn gymeriad mewn mytholeg Gymreig ac yn ymddangos fel brenin Brythoniaid yr [[Hen Ogledd]] yn yr ''[[Historia Brittonum]]'' a briodolir i [[Nennius]].
 
Roedd '''Beli Mawr''' neu '''Beli fab Manogan''' yn gymeriad mewn mytholeg Gymreig ac yn ymddangos fel brenin y Brythoniaid yn yr ''[[Historia Brittonum]]'' a briodolir i [[Nennius]]. Mae'n cael ei enwi ar ddechrau ''[[Cyfranc Lludd a Llefelys]]'', yn [[Llyfr Taliesin]] ac yn ''[[Breuddwyd Macsen]]'', lle dywedir fod [[Macsen Wledig]] wedi cymeryd meddiant ar [[Ynys Prydain]] oddi ar Beli fab Manogan. Yn yr [[Hen Ogledd]], roedd arweinwyr ac arwyr fel [[Urien Rheged]], [[Gwenddolau]] a [[Llywarch Hen]] yn olrhain eu tras i Feli trwy eu cyndaid [[Coel Hen]]. Roedd niferpob un o deuluoedd amlwgbrenhinol Cymru, er enghraifft teulu [[Cunedda]], sefydlydd [[teyrnas Gwynedd]], yn hawlio bod yn ddisgynyddion Beli Mawr. Fe all fod yn cyfateb i'r duw [[y Celtiaid|Celtaidd]] [[Belenus]].
 
Mewn rhai ffynonellau mae'r dduwies [[Dôn]] yn ferch iddo. Cyfeirir ato fel tad [[Caswallon]] a [[Lludd]].
 
Mae [[Sieffre o Fynwy]] yn troi Beli'n ''Heli'', a dan yr enw hwnnw y mae cymeriad Beli yn adnabyddus fel ffigwr yn y [[rhamant]]au diweddarach am y brenin [[Arthur]] yn Ewrop.
 
==Llyfryddiaeth==
*Rachel Bromwich (gol.), ''Trioedd Ynys Prydein'' (Gwasg Prifysgol Cymru, arg. newydd, 1991)
*Meic Stephens (gol) ''Cydymaith i Lenyddiaeth Cymru'' (Gwasg Prifysgol Cymru, 1986) ISBN 0-7083-0915-1