Ymerodraeth Newydd Assyria: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
YiFeiBot (sgwrs | cyfraniadau)
B Bot: Migrating 1 langlinks, now provided by Wikidata on d:q10914393; 1 langlinks remaining
Breckenheimer (sgwrs | cyfraniadau)
BDim crynodeb golygu
Llinell 7:
Am gyfnod, rhwng 823 a 745 CC, edwinodd grym Assyria dan reolwyr oedd yn cynnwys y frenhines [[Semiramis]]. Yn 746 CC daeth [[Tiglath-pileser III]] i'r orsedd, a dechreuodd Assyria ymestyn ei thiriogaethau unwaith eto, gan ymgyrchu yn Syria a Ffenicia a chipio Babilon unwaith eto. Yn [[727 CC]], olynwyd ef gan [[Shalmaneser V]]. Bu ef farw'n annisgwyl yn [[722 CC]] wrth ymgyrchu yn [[Samaria]], a chipiwyd yr orsedd gan [[Sargon II]]. Concrodd ef Samaria, a rhoi diwedd ar Deyrnas Israel trwy gaethgludo 27,000 o'i thrigolion.
 
Pan laddwyd Sargon wrth ymladd yn erbyn y [[Cimmeriaid]] yn [[705 CC]], daeth ei fab [[Sennacherib]] yn frenin. Symudodd ef y brifddinas i [[NinevehNinefeh]]. Cofnodir ei ymgyrch yn erbyn teyrnas [[Judah]] yn 701 CC yn [[Llyfr Esiea]]. Llofruddiwyd Sennacherib yn [[681 CC]], ac olynwyd ef gan ei fab, [[Esarhaddon]]. Ymosododd ef ar yr Aifft, yn aflwyddiannus yn 673 CC ond yn llwyddiannus ddwy flynedd yn ddiweddarach. Olynwyd ef gan ei fab [[Ashurbanipal|Aššur-bani-pal]] yn [[669 CC]], a than ei deyrnasiad ef cyrhaeddodd Assyria uchafbwynt ei grym.
 
Wedi marwolaeth Ashurbanipal yn [[627 CC]], dechreuodd yr ymerodraeth ddadfeilio. Daeth yr ymerodraeth i ben wedi i'r [[Babilon]]iaid gipio dinas [[NinevehNinefeh]] yn [[612 CC]].
 
[[Categori:Assyria]]