Ffiseg: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
John Jones (sgwrs | cyfraniadau)
parag 1
B manion
Llinell 11:
Mae ffisegwyr yn cymryd yn ganiataol bodolaeth mas, hyd, amser, cerrynt trydanol a thymheredd ac oddi wrth y rhain yn gallu diffinio pob maint ffiseg arall.
 
== Hanes Ffisegffiseg ==
{{Prif|Hanes ffiseg}}
Ffiseg yw'r wyddoniaeth o [[mater]], ymddygiad y mater a [[mudiant]]. Dyma un o'r ddisgyblaethaudisgyblaethau gwyddonol hynaf. Enw'rYr hen Roegwr [[Aristoteles|Aristotlys]] a gyfansoddodd y gwaith ysgrifenedig cyntaf am ffiseg yw ''[[Aristotle's Physics]].''
 
Yng Nghymru, sefydlwyd cadair ffiseg ym [[Prifysgol Aberystwyth|Mhrifysgol Aberystwyth]] yn 1877, [[Prifysgol Caerdydd|Caerdydd]] yn 1883 a [[Prifysgol Bangor|Bangor]] yn 1884.
 
== Nod a chwmpas ==
Mae ffiseg yn cwmpasu ffenomenau eang, o'r gronynnau is -atomig bychan, i'r galaethau anferthol. Mae'r gwrthrychau mwyaf syml yn cael eu cynnwys mewn ffiseg ac felly dywedir fod Ffisegffiseg yn "'''wyddoniaeth sylfaenol'''". Mae ffiseg yn ceisio disgrifio ffenomena amrywiol sy'n digwydd mewn natur mewn termau syml. Felly, mae ffiseg yn bwriadu cysylltu'r pethau pob dydd yr ydym yn eu gweld o’n cwmpas i darddiad yr achos yn y gobaith o ffeindio'r rheswm eithafol ar gyfer ein bodolaeth. Er enghraifft, roedd y TsieineaiddTsieineaid hynafol wedi arsylwi bod yna rymoedd anweledig rhwng mathau gwahanol o greigiau. Adnabyddir yr effaith yma erbyn hyn fel [[magneteg]] neu [[magnetedd]]. Yn gynharach darganfu'r Groegwyr hynafol [[Trydan|drydan]] wrth rwbio [[gwefr]] efo ffwr. Roedd datblygiadau technoleg yn yr 19eg ganrif wedi dangos cysylltiad rhwng y ddwy theori. Gelwir hyn yn [[electromagnetedd]].
 
== Canghennau Ffisegffiseg ==
{| align="center"
|-