Gwasg argraffu: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
B Symudodd Adam y dudalen Wasg argraffu i Gwasg argraffu
y wasg yng Nghymru
Llinell 1:
[[Delwedd:Printer in 1568-ce.png|bawd|Darluniad o'r wasg argraffu gan Jost Amman (1568).]]
Dyfais sy'n gwasgu [[inc]] ar bapur neu wyneb rall i'w [[argraffu]], ganyw amlaf'''gwasg [[papur]],argraffu''' yw(neu'rn syml, '''wasgy argraffuwasg'''). Roedd datblygiad ac ymlediad y wasg yn un o ddigwyddiadau mwyaf ddylanwadoldylanwadol yr ail filflwyddiantfileniwm gan iddi creugreu chwyldro deallusol a chymdeithasol, nodi cychwyn [[y cyfryngau torfol]], aca hebrwng yr oes fodern i mewn. Yr Almaenwr [[Johannes Gutenberg]] a ddyfeisiodd y wasg argraffu tua'r flwyddyn 1440, arpan sailgreeodd [[gwasg sgriwio|gwesigwasg sgriwio]].<ref>Kapr, Albert. ''Johannes Gutenberg: The Man and His Invention'' (Aldershot, Scolar Press, 1996).</ref> Defnyddir gwasg argraffu i gyhoeddi llyfrau a phapurau newydd.
 
==Gweisg yng Nghymru==
Yn 1546 y cyhoeddwyd y llyfr Cymraeg cyntaf, sef ''Yn y Lhyvyr Hwnn'', ond yn Llundain y cafodd ei argraffu. Ni welwyd gwasg yng Nghymru tan
1587. Y ddau brif ysgogiad dros ddod a gwasg i Gymru oedd [[addysg]] a [[crefydd|chrefydd]]. Gallai eglwyswyr Cymreig gyhoeddi eu llyfrau yn Llundain neu [[Rhydychen|Rydychen]] ond yn ddirgel y cyhoeddodd y pabyddion eu llyfrau: yn [[Rhufain]] neu [[Ffrainc]] tan i wasg dirgel gael ei sefydlu yn Ogof Rhiwledyn, [[Llandudno]] lle gwelir heddiw olion y fan lle safodd y wasg argraffu pan y rhoed print ar bapur ac yr argraffwyd ''Y Drych Cristianogawl'' (1587).
 
Pan godwyd y gwaharddiadau yn 1695, un o'r gweisg gyfreithlon, cyntaf i'w sefydlu yng Nghymru oedd gwasg [[Isaac Carter]] yn [[Trerhedyn|Nhrerhedyn]], [[Llandyfrïog]], yn 1718, a daeth yn ganolfan i gyhoeddi llyfrau yng Nghymru am ddegawdau. Tair mlynedd wedyn, yn 1721, sefydlwyd gwasg yng [[Caerfyrddin|Nghaerfyrddin]] gan Nicholas Thomas, a daeth y dref yn bencadlys cyhoeddi Cymraeg am weddill y [[18c]].<ref>[[Gwyddoniadur Cymru]]; [[Gwasg y Brifysgol]]; 2008.</ref>
 
== Cyfeiriadau ==