Niwbwrch: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
tacluso a Gwybodlenni gwleidyddiaeth (gogwydd) using AWB
B canrifoedd a Delweddau, replaced: 15fed ganrif15g, 14eg ganrif14g (2), 13eg ganrif13g, 12fed ganrif12g, [[File: → [[Delwedd: (2) using AWB
Llinell 2:
|country = Cymru
|welsh_name=Niwbwrch
|static_image = [[FileDelwedd:37226769LPFLhn fs-1-.jpg|bawd]]
|static_image_caption =Niwbwrch gydag [[Eryri]] yn y cefndir
|constituency_welsh_assembly=
Llinell 23:
 
==Yr eglwys==
Mae'r eglwys, sy'n gysegredig i [[Pedr|Bedr]] a [[Paul|Phaul]], yn hen. Adeilad â chorff hir a chul ydyw, a godwyd yn y [[14eg ganrif14g]] ar safle hŷn. Mae'r [[bedyddfaen]] hefyd yn dyddio o'r [[12fed ganrif12g]] ac o waith Cymreig lleol. Ychwanegwyd porth i'r eglwys yn y [[15fed ganrif15g]]. Ceir dau feddfaen hynafol yno, un ohonyn nhw gyda cherfwaith blodeuog a'r llall gyda'r arysgrif ''Hic jacet Dns Mathevs ap Ely'' arno ('Yma mae'r Arglwydd Mathew ap Eli yn gorffwys').
 
 
==Hanes==
[[FileDelwedd:A woman in national dress, Niwbwrch NLW3362605.jpg|bawd|chwith|Gwraig o Niwbwrch tua 1875; sylwer ar y patsyn clwt ar ei phen-elin.]]
Creuwyd y fwrdeistref newydd (ystyr llythrennol 'Niwbwrch') ar ddiwedd y [[13eg ganrif13g]] ar gyfer y [[Cymry]] a orfodwyd i ymadael â [[Llan-faes]] gan y [[Teyrnas Lloegr|Saeson]]. Cyn hynny roedd treflan fach yno ger [[Llys Rhosyr]], un o brif lysoedd [[Teyrnas Gwynedd|Tywysogion Gwynedd]] yn [[Oes y Tywysogion]]. [[Rhosyr (cantref)|Rhosyr]] oedd enw'r [[cantref]] hefyd.
 
Ar ganol y [[14eg ganrif14g]] ymwelodd [[Dafydd ap Gwilym]] â Niwbwrch a chanodd [[cywydd|gywydd]] i foli'r dref a'i drigolion. Dyma'r llinellau agoriadol:
 
:Hawddamawr, mireinmawr maith,