Hanes yr Almaen: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Billinghurst (sgwrs | cyfraniadau)
B →‎Gweler hefyd: remove redundant template, link FA now managed from Wikidata, removed: {{Cyswllt erthygl ddethol|eu}} using AWB
B →‎top: canrifoedd a Delweddau, replaced: 16eg ganrif16g, 9fed ganrif9g using AWB
Llinell 1:
Y cofnod cyntaf o '''hanes yr Almaen''' yw am nifer o lwythau Almaenig yn byw yn y diriogeth sydd nawr yng ngwladwriaeth [[yr Almaen]]. Gorchfygwyd rhai o'r rhain gan y Rhufeiniaid, a daeth y rhannau o orllewin [[Afon Rhein]] yn rhan o'r [[Ymerodraeth Rufeinig]]. Bu'r Rhufeiniaid yn ymgyrchu tu hwnt i afon Rhein hefyd, ond ni lwyddasant i'w gwneud yn rhan o'r ymerodraeth. Yn [[9|9 OC.]] gorchfygwyd byddin Rufeinig dan [[Publius Quinctilius Varus]] gan gynghrair o lwythau Almaenig dan [[Arminius]] yn [[Brwydr Fforest Teutoburg|Mrwydr Fforest Teutoburg]]. Dinistriwyd tair [[lleng Rufeinig]] yn llwyr. Dilynwyd y frwydr gan saith mlynedd o ymladd, cyn i'r ffin gael ei sefydlogi ar hyd afon Rhein.
 
Sefydlwyd [[yr Ymerodraeth Lân Rufeinig]] yn y [[9fed ganrif9g]], a pharhaodd hyd [[1806]]. Yr Almaen oedd cnewyllyn yr ymerodraeth, er ei bod ar adegau yn cynnwys [[Awstria]], [[Slovenia]], [[Gweriniaeth Tsiec]], gorllewin [[Gwlad Pwyl]], [[yr Iseldiroedd]], dwyrain [[Ffrainc]], [[y Swistir]] a rhan o ogledd[[yr Eidal]]. Collwyd llawer o'r tiriogaethau hyn erbyn canol y [[16eg ganrif16g]], a daeth i'w galw yn "Ymerodraeth Lân Rufeinig y Genedl Almaenig".
 
Rhwng [[1618]] a [[1648]], effeithiwyd yn fawr ar yr Almaen gan frwydrau y [[Rhyfel Deng Mlynedd ar Hugain]]. Dechreuodd y rhyfel fel anghydfod crefyddol rhwng y [[Protestaniaeth|Protestaniaid]] a'r [[Eglwys Gatholig|Catholigion]] o fewn yr [[Ymerodraeth Lân Rufeinig]]. Yn raddol, tynnwyd y rhan fwyaf o wledydd Ewrop i mewn i'r ymladd, llawer ohonynt am resymau heb gysylltiad a chrefydd. Ymladdwyd y rhan fwyaf o'r brwydrau yng nghanolbarth Ewrop, yn enwedig [[yr Almaen]]. Gwneid llawer o ddefnydd o fyddinoedd o [[hurfilwyr]], ac anrheithiwyd tiriogaethau eang ganddynt. Credir i boblogaeth y gwladwriaethau Almaenig ostwng o tua 30% yn ystod y rhyfel; yn [[Brandenburg]] roedd y colledion tua hanner y boblogaeth. Diweddodd y rhyfel gydag arwyddo Cytundeb Münster, rhan o [[Heddwch Westphalia]].